Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu AJ là chứng từ quan trọng trong giao dịch thương mại quốc tế, đặc biệt là giữa Việt Nam với Nhật Bản và các nước thành viên ASEAN trong khuôn khổ Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN – Nhật Bản (AJCEP). Chứng nhận này không chỉ xác minh nguồn gốc xuất xứ hàng hoá mà còn là điều kiện cần thiết để doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế quan, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường

AJCEP được ký kết ngày 1 tháng 4 năm 2008 và có hiệu lực từ cuối năm 2008, được đánh giá là một trong những hiệp định có độ khó nhất định về quy tắc xuất xứ khi so sánh với các FTA khác mà ASEAN đã ký kết.

Đặc điểm chính của C/O form AJ

Theo quy định tại Điều 4 Thông tư 37/2022/TT-BCT, C/O form AJ bao gồm hai loại:

C/O AJ của ASEAN: gồm một bản gốc và hai bản sao
C/O AJ của Nhật Bản: chỉ bao gồm một bản gốc

Điều kiện áp dụng thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt với C/O mẫu AJ

Để hàng hoá được hưởng ưu đãi thuế theo Hiệp định AJCEP, doanh nghiệp cần đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

Hàng hoá phải thuộc biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt được ban hành bởi cơ quan có thẩm quyền
Hàng hoá phải xuất nhập khẩu từ các nước thành viên của AJCEP (bao gồm Brunei, Lào, Campuchia, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Nhật Bản và Việt Nam)
Hàng hoá phải được vận chuyển trực tiếp từ nước xuất khẩu theo quy định tại Nghị định số 160/2017/NĐ-CP
Hàng hoá phải đáp ứng các quy định về xuất xứ trong AJCEP và được cấp C/O mẫu AJ theo quy định hiện hành

Quy trình cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu AJ

1. Chuẩn bị hồ sơ đề nghị cấp C/O

1.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Đơn đề nghị cấp C/O mẫu AJ
Hóa đơn thương mại
Vận đơn hoặc chứng từ vận tải tương đương
Tờ khai xuất khẩu hàng hóa đã hoàn thành thủ tục hải quan
Bảng kê khai chi tiết hàng hóa xuất khẩu
Bản tính toán các tiêu chí xuất xứ của hàng hóa xuất khẩu

1.2. Yêu cầu đối với hồ sơ

Hồ sơ phải được lập bằng tiếng Anh
Thông tin khai báo phải chính xác, đầy đủ và phù hợp với các chứng từ kèm theo
Tất cả chứng từ phải được người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp ký tên, đóng dấu

2. Các bước thực hiện

2.1. Đăng ký thông tin doanh nghiệp

Đăng ký thông tin doanh nghiệp với cơ quan cấp C/O (Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực thuộc Bộ Công Thương)
Cập nhật thông tin về mặt hàng xuất khẩu, quy trình sản xuất, nguyên liệu đầu vào

2.2. Nộp hồ sơ đề nghị cấp C/O

Nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan cấp C/O
Hoặc nộp hồ sơ qua Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử (eCoSys)

2.3. Kiểm tra và xác minh

Cơ quan cấp C/O sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ
Trong trường hợp cần thiết, có thể tiến hành xác minh tại nơi sản xuất hàng hóa

2.4. Cấp C/O

Thời gian cấp: trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ
Trường hợp cấp sau: C/O được cấp sau thời điểm giao hàng không quá 1 năm và phải đánh dấu “ISSUED RETROACTIVELY” vào ô số 13 của C/O

3. Lưu ý quan trọng trong quá trình xin cấp C/O mẫu AJ

3.1. Về chữ ký trên C/O

Chữ ký của nhà xuất khẩu: có thể là chữ ký tay hoặc chữ ký điện tử
Chữ ký của cán bộ có thẩm quyền cấp C/O: có thể là chữ ký tay hoặc chữ ký điện tử

3.2. Về cộng gộp xuất xứ

AJCEP không có quy định về cộng gộp từng phần như trong ATIGA
Đối với tiêu chí RVC (Regional Value Content), chỉ khi sản phẩm đáp ứng tiêu chí RVC tối thiểu (40%) thì mới được xem xét cộng gộp
Khi đó, sẽ cộng 100% trị giá FOB của nguyên liệu/bán thành phẩm vào quá trình sản xuất tiếp theo

3.3. Về vận chuyển trực tiếp

Hàng hóa phải được vận chuyển trực tiếp từ nước xuất khẩu đến nước nhập khẩu
Trường hợp quá cảnh qua nước thứ ba, phải có bằng chứng chứng minh hàng hóa không qua bất kỳ hoạt động nào khác ngoài dỡ hàng, bốc lại hàng hoặc các hoạt động cần thiết để bảo quản

hông tin tối thiểu phải có trên C/O mẫu AJ

Theo quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm Thông tư 37/2022/TT-BCT, một C/O form AJ phải chứa tối thiểu các thông tin sau:

Tên, địa chỉ và tên nước của nhà xuất khẩu
Tên, địa chỉ và tên nước của nhà nhập khẩu; nếu phù hợp, tên, địa chỉ và tên nước của người nhận hàng
Số tham chiếu
Xuất xứ hàng hóa
Số hóa đơn và ngày hóa đơn
Thông tin vận tải (nếu biết)
Mã HS
Ký hiệu và các số hiệu trên kiện hàng, số kiện hàng và loại kiện hàng; mô tả hàng hoá
Số lượng hàng hóa (đơn vị)
Tiêu chí xuất xứ (bao gồm các thông tin về CTC, RVC và cộng gộp)
Khai báo của nhà xuất khẩu
Chứng nhận của cơ quan, tổ chức cấp C/O

Những trường hợp thực tế và bài học kinh nghiệm

Trường hợp 1: Doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản

Công ty XYZ chuyên xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang thị trường Nhật Bản gặp khó khăn khi lô hàng đầu tiên không được hưởng ưu đãi thuế do thiếu thông tin chi tiết về nguồn gốc nguyên liệu trên C/O. Sau khi được tư vấn, doanh nghiệp đã bổ sung đầy đủ thông tin về nguồn nguyên liệu đánh bắt, quy trình chế biến và tỷ lệ giá trị gia tăng, giúp các lô hàng tiếp theo được hưởng ưu đãi thuế quan, giảm chi phí đáng kể.

Trường hợp 2: Vấn đề với C/O cấp sau

Doanh nghiệp may mặc ABC xuất khẩu một lô hàng lớn sang Singapore. Do áp lực thời gian, doanh nghiệp đã xuất hàng trước khi hoàn tất thủ tục xin cấp C/O. Khi làm thủ tục cấp C/O sau, doanh nghiệp không khai báo đúng quy định “ISSUED RETROACTIVELY” vào ô số 13, dẫn đến C/O không được chấp nhận. Bài học từ trường hợp này là doanh nghiệp cần nắm rõ quy định về cấp C/O sau và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu kê khai.

Các thay đổi mới trong quy định về C/O mẫu AJ 2025

Năm 2025 chứng kiến một số điều chỉnh trong quy định về cấp C/O mẫu AJ nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp:

Thủ tục cấp C/O điện tử được ưu tiên triển khai mạnh mẽ
Thời gian xử lý hồ sơ rút ngắn xuống còn 24 giờ với hồ sơ nộp qua hệ thống eCoSys
Quy định mới về chấp nhận chữ ký điện tử trên C/O giúp đẩy nhanh quy trình, giảm thời gian xử lý hồ sơ

Chiến lược tối ưu cho doanh nghiệp khi xin cấp C/O mẫu AJ

Chuẩn bị kỹ hồ sơ, tài liệu: Đảm bảo mọi thông tin khai báo chính xác, đầy đủ và phù hợp với các chứng từ kèm theo
Hiểu rõ quy tắc xuất xứ: Nắm vững các quy định về tiêu chí xuất xứ để đảm bảo hàng hóa đáp ứng đủ điều kiện
Ứng dụng công nghệ: Sử dụng hệ thống eCoSys để nộp hồ sơ trực tuyến, tiết kiệm thời gian và chi phí
Tham vấn chuyên gia: Khi có vấn đề phức tạp về xuất xứ, nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia để tránh sai sót
Đào tạo nhân viên: Đảm bảo đội ngũ nhân viên xuất nhập khẩu được đào tạo bài bản về quy định và thủ tục cấp C/O

Kết luận

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu AJ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất khẩu sang Nhật Bản và các nước ASEAN trong khuôn khổ AJCEP. Việc nắm vững quy trình, điều kiện và yêu cầu cấp C/O sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế từ ưu đãi thuế quan, nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường.

Doanh nghiệp cần chú trọng vào việc đảm bảo hàng hóa đáp ứng tiêu chí xuất xứ, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định và tuân thủ quy trình cấp C/O. Với những thay đổi tích cực trong quy định về C/O mẫu AJ năm 2025, cùng với sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại, doanh nghiệp Việt Nam có thêm nhiều cơ hội để thúc đẩy xuất khẩu và phát triển thương mại quốc tế.

Thông tin người viết: Công ty Vạn Luật

Mọi thông tin cụ thể quý khách vui lòng liên hệ:

SĐT: 0888 283 698

Email: lienhe@vanluat.vn

hoặc có thể tới trực tiếp tới Văn phòng chúng tôi theo địa chỉ sau:

CÔNG TY VẠN LUẬT

HÀ NỘI: P803 Tòa N01T3, Khu Ngoại Giao Đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội

TP.HCM: 22B, đường 25, phường Bình An, Quận 2 – TP.HCM