Luật cư trú 2020 số 68/2020/QH14 được triển khai như thế nào?

Luật cư trú 2020 số 68/2020/QH14 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công tác quản lý cư trú của người dân Việt Nam. Được Quốc hội thông qua ngày 13/11/2020 và có hiệu lực từ ngày 01/07/2021, đây là đạo luật đã tạo nên cuộc cách mạng trong phương thức quản lý dân cư, chuyển từ hình thức quản lý thủ công truyền thống sang quản lý điện tử, số hóa dữ liệu. Vậy Luật cư trú 2020 được triển khai như thế nào trong thực tiễn? Bài viết sau đây của Công ty Vạn Luật sẽ cung cấp cho quý độc giả những thông tin chi tiết nhất.

Tổng quan về Luật cư trú 2020

Bối cảnh ban hành Luật cư trú 2020

Trước khi Luật cư trú 2020 ra đời, công tác quản lý cư trú được thực hiện chủ yếu thông qua sổ hộ khẩu và sổ tạm trú. Phương thức này tồn tại nhiều bất cập như thủ tục hành chính rườm rà, thời gian giải quyết kéo dài, tạo áp lực cho cả người dân và cơ quan quản lý. Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ của quốc gia, việc cải cách phương thức quản lý cư trú là yêu cầu cấp thiết.

Nội dung cốt lõi của Luật cư trú 2020

Luật cư trú 2020 đã đưa ra nhiều quy định mới mang tính đột phá, trong đó nổi bật nhất là:

Thay đổi phương thức quản lý cư trú từ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sang quản lý bằng mã số định danh cá nhân thông qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Bãi bỏ các quy định khác biệt về điều kiện đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc Trung ương
Đơn giản hóa thủ tục đăng ký cư trú, rút ngắn thời gian giải quyết
Quy định rõ về xóa đăng ký thường trú

Cách thức triển khai Luật cư trú 2020

Giai đoạn chuẩn bị và chuyển tiếp

Từ khi Luật được thông qua (tháng 11/2020) đến khi có hiệu lực (tháng 7/2021), các cơ quan chức năng đã tích cực chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết để triển khai Luật. Nhiều văn bản hướng dẫn được ban hành, đồng thời các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung Luật mới đến người dân.

Để đảm bảo tính liên tục trong quản lý cư trú, Luật cư trú 2020 quy định sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp vẫn có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2022. Đây là thời gian để cơ quan chức năng hoàn thiện cơ sở dữ liệu về cư trú, đồng thời giúp người dân làm quen với phương thức quản lý mới.

Triển khai Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư

Bộ Công an là cơ quan chủ trì xây dựng và quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc triển khai được thực hiện theo lộ trình:

Giai đoạn thu thập, cập nhật thông tin: Cơ quan công an các cấp tiến hành thu thập, cập nhật thông tin cư trú của công dân vào cơ sở dữ liệu.
Giai đoạn kết nối, chia sẻ dữ liệu: Cơ sở dữ liệu về cư trú được kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.
Giai đoạn vận hành chính thức: Từ 01/07/2021, việc đăng ký thường trú, tạm trú được thực hiện thông qua Cơ sở dữ liệu về cư trú.

XEM THÊM: Bản tự kiểm điểm Đảng viên, bản kiểm điểm cá nhân mới hiện nay!

Luật cư trú 2020 số 68/2020/QH14 được triển khai như thế nào?

XEM THÊM: Bộ luật lao động 2022, bộ luật số 45/2019/qh14 mới nhất 2022

Thực hiện đăng ký cư trú theo quy định mới

Đối với đăng ký thường trú

Theo quy định mới, khi công dân đủ điều kiện đăng ký thường trú, cơ quan đăng ký cư trú sẽ:

Tiếp nhận hồ sơ
Thẩm định điều kiện
Cập nhật thông tin về nơi thường trú mới của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú

Thời hạn giải quyết đăng ký thường trú được rút ngắn từ 15 ngày xuống còn tối đa 7 ngày làm việc.

Đối với đăng ký tạm trú

Thay vì cấp sổ tạm trú như trước đây, quy trình đăng ký tạm trú mới bao gồm:

Công dân nộp hồ sơ đăng ký tạm trú
Cơ quan đăng ký thẩm định điều kiện
Cập nhật thông tin về nơi tạm trú mới, thời hạn tạm trú của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú

Bãi bỏ các thủ tục hành chính không còn phù hợp

Luật cư trú 2020 đã bãi bỏ toàn bộ các thủ tục về:

Cấp đổi Sổ hộ khẩu
Cấp lại Sổ hộ khẩu
Cấp giấy chuyển hộ khẩu

Đồng thời, Luật cũng sửa đổi, bổ sung các thủ tục:

Tách Sổ hộ khẩu
Điều chỉnh những thay đổi trong Sổ hộ khẩu
Xác nhận việc trước đây đã đăng ký thường trú

Những thay đổi lớn từ việc triển khai Luật cư trú 2020

Xóa bỏ “rào cản” hộ khẩu

Một trong những thay đổi quan trọng nhất của Luật cư trú 2020 là việc bỏ quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc Trung ương. Theo đó, việc đăng ký thường trú tại bất kỳ địa phương nào trên cả nước đều áp dụng chung một quy định, không có sự phân biệt.

Điều này giúp xóa bỏ “rào cản” hộ khẩu – một vấn đề tồn tại nhiều năm và gây không ít khó khăn cho người dân khi tiếp cận các dịch vụ công, giáo dục, y tế tại những thành phố lớn.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cư trú

Việc chuyển đổi phương thức quản lý cư trú sang hình thức điện tử đã mang lại nhiều tiện ích:

Người dân không cần mang theo nhiều giấy tờ khi thực hiện các giao dịch hành chính
Thông tin cư trú được cập nhật kịp thời, chính xác
Các cơ quan, tổ chức có thể tra cứu, xác thực thông tin cư trú của công dân thông qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Giảm thiểu tình trạng giấy tờ giả mạo

Cải cách thủ tục hành chính

Việc triển khai Luật cư trú 2020 đã góp phần quan trọng vào công cuộc cải cách thủ tục hành chính:

Đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục
Rút ngắn thời gian giải quyết
Tiết kiệm chi phí cho cả người dân và nhà nước
Nâng cao tính minh bạch, công khai trong quản lý cư trú

Một số vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai

Khó khăn trong giai đoạn chuyển tiếp

Trong giai đoạn chuyển tiếp, một số khó khăn đã xuất hiện:

Người dân chưa quen với phương thức quản lý mới
Hệ thống cơ sở dữ liệu vẫn trong quá trình hoàn thiện
Một số cơ quan, tổ chức vẫn yêu cầu công dân xuất trình sổ hộ khẩu

Giải pháp khắc phục

Để khắc phục những khó khăn này, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp:

Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân
Đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện Cơ sở dữ liệu về cư trú
Ban hành văn bản hướng dẫn các cơ quan, tổ chức về việc tra cứu, xác thực thông tin cư trú của công dân

Kết luận

Luật cư trú 2020 số 68/2020/QH14 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác quản lý cư trú tại Việt Nam. Việc chuyển đổi từ phương thức quản lý truyền thống sang quản lý điện tử không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân mà còn góp phần hiện đại hóa nền hành chính quốc gia.

Mặc dù còn một số khó khăn trong giai đoạn đầu triển khai, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng và sự đồng thuận của người dân, Luật cư trú 2020 đang dần phát huy hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý dân cư trong thời đại số.

Nếu quý độc giả còn thắc mắc về Luật cư trú 2020 hoặc cần tư vấn pháp lý, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty Vạn Luật – đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật uy tín hàng đầu Việt Nam.