Cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu CPTPP

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu CPTPP là một trong những chìa khóa quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam tận dụng hiệu quả các ưu đãi thuế quan trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Kể từ khi Hiệp định có hiệu lực đối với Việt Nam vào ngày 14/01/2019, nhiều doanh nghiệp đã nắm bắt cơ hội này để mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước thành viên CPTPP.

Tại Công ty Vạn Luật, chúng tôi thường xuyên hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục xin cấp C/O ưu đãi mẫu CPTPP. Qua thực tiễn công việc, chúng tôi nhận thấy nhiều doanh nghiệp vẫn còn lúng túng trong việc chuẩn bị hồ sơ và đáp ứng các điều kiện cần thiết.

Các điều kiện để được cấp C/O mẫu CPTPP

Tiêu chí xuất xứ cần đáp ứng

Để hàng hóa được cấp C/O mẫu CPTPP, doanh nghiệp cần đáp ứng một trong các tiêu chí xuất xứ sau:

Hàng hóa có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại một nước thành viên CPTPP
- Hàng hóa được nuôi trồng, thu hoạch, đánh bắt hoặc khai thác tại lãnh thổ của nước thành viên
- Không chứa bất kỳ nguyên liệu nào từ nước không thuộc CPTPP
Hàng hóa đáp ứng quy tắc chuyển đổi mã số hàng hóa (CTC)
- Mã HS của sản phẩm cuối cùng khác với mã HS của nguyên liệu không có xuất xứ
- Có thể là chuyển đổi chương (CC), chuyển đổi nhóm (CTH) hoặc chuyển đổi phân nhóm (CTSH)
Hàng hóa đáp ứng tiêu chí hàm lượng giá trị khu vực (RVC)
- Tỷ lệ giá trị gia tăng tại nước xuất khẩu phải đạt tối thiểu 40-60% (tùy loại hàng hóa)
- Áp dụng công thức tính theo quy định của CPTPP
Hàng hóa đáp ứng quy tắc công đoạn sản xuất cụ thể
- Một số mặt hàng đặc thù như dệt may, da giày cần đáp ứng quy tắc “từ vải trở đi” hoặc “từ sợi trở đi”

Trường hợp thực tế: Công ty may mặc ABC đã từng bị từ chối cấp C/O CPTPP vì sử dụng vải nhập khẩu từ Trung Quốc (không phải thành viên CPTPP). Sau khi được tư vấn, công ty đã chuyển sang sử dụng vải từ Việt Nam hoặc các nước CPTPP khác, nhờ đó đã đáp ứng quy tắc xuất xứ “từ vải trở đi” và được cấp C/O.

Chứng từ cần thiết để chứng minh xuất xứ

Doanh nghiệp cần chuẩn bị các chứng từ sau để chứng minh xuất xứ hàng hóa:

Hợp đồng mua bán hàng hóa với đối tác nước ngoài
Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
Vận đơn (Bill of Lading/Airway Bill)
Tờ khai hải quan xuất khẩu
Bảng kê khai chi tiết nguyên liệu, linh kiện cấu thành sản phẩm
Giấy phép sản xuất, kinh doanh
Quy trình sản xuất sản phẩm xuất khẩu
Bảng tính toán chi phí sản xuất (đối với tiêu chí RVC)
Chứng từ nhập khẩu nguyên liệu (nếu có)

Quy trình cấp C/O mẫu CPTPP tại Việt Nam

Các bước thực hiện xin cấp C/O

Đăng ký thông tin thương nhân
- Đăng ký thông tin trên Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử (eCoSys) của Bộ Công Thương
- Nộp hồ sơ đăng ký thương nhân xuất khẩu
Khai báo Bộ tiêu chí xuất xứ hàng hóa
- Đăng ký Bộ tiêu chí xuất xứ cho từng mặt hàng trên hệ thống eCoSys
- Cung cấp thông tin về quy trình sản xuất, nguyên liệu đầu vào
Khai báo đề nghị cấp C/O
- Khai báo trực tuyến đơn đề nghị cấp C/O trên hệ thống eCoSys
- Đính kèm các chứng từ liên quan (hóa đơn, vận đơn, tờ khai hải quan…)
Nộp hồ sơ đề nghị cấp C/O
- Nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan cấp C/O hoặc nộp qua đường bưu điện
- Một số trường hợp đủ điều kiện có thể thực hiện cấp C/O tự chứng nhận
Kiểm tra và xác minh
- Cơ quan cấp C/O kiểm tra hồ sơ và có thể tiến hành xác minh thực tế
- Trong trường hợp cần thiết, có thể kiểm tra tại cơ sở sản xuất
Nhận kết quả
- Nhận C/O trực tiếp tại cơ quan cấp hoặc qua đường bưu điện
- Thời gian cấp: trong ngày làm việc hoặc tối đa 3 ngày làm việc (đối với trường hợp phức tạp)

Một công ty xuất khẩu nông sản tại TP.HCM đã gặp khó khăn khi chuẩn bị hồ sơ cấp C/O CPTPP để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Chuyên viên của chúng tôi đã hỗ trợ doanh nghiệp này hoàn thiện quy trình đăng ký thông tin trên hệ thống eCoSys và chuẩn bị các chứng từ cần thiết. Kết quả là doanh nghiệp đã được cấp C/O chỉ trong vòng 1 ngày làm việc, kịp thời cho lô hàng xuất đi.

Cơ quan có thẩm quyền cấp C/O mẫu CPTPP

Tại Việt Nam, các cơ quan có thẩm quyền cấp C/O mẫu CPTPP bao gồm:

Bộ Công Thương
- Cục Xuất nhập khẩu
- Các Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực (tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng…)
Sở Công Thương các tỉnh, thành phố được Bộ Công Thương ủy quyền
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và các chi nhánh

Những lỗi thường gặp và cách khắc phục khi xin cấp C/O CPTPP

Lỗi phổ biến trong hồ sơ đề nghị cấp C/O

Qua quá trình hỗ trợ doanh nghiệp, chúng tôi nhận thấy một số lỗi phổ biến sau:

Kê khai không chính xác tiêu chí xuất xứ
- Lỗi: Chọn sai tiêu chí xuất xứ hoặc không đủ cơ sở chứng minh
- Khắc phục: Tham khảo kỹ Quy tắc xuất xứ cụ thể cho từng mặt hàng trong phụ lục của Hiệp định CPTPP
Thiếu chứng từ chứng minh xuất xứ
- Lỗi: Không cung cấp đầy đủ chứng từ để chứng minh nguồn gốc nguyên liệu
- Khắc phục: Chuẩn bị bảng kê chi tiết nguyên liệu kèm theo chứng từ mua bán, nhập khẩu
Mô tả hàng hóa không phù hợp
- Lỗi: Mô tả hàng hóa trên C/O không khớp với chứng từ khác
- Khắc phục: Đảm bảo thông tin mô tả hàng hóa thống nhất trên tất cả chứng từ
Lỗi về mã HS
- Lỗi: Sử dụng mã HS không chính xác hoặc không cập nhật
- Khắc phục: Kiểm tra kỹ mã HS theo Danh mục Hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa mới nhất
Tính toán RVC không chính xác
- Lỗi: Tính sai hàm lượng giá trị khu vực (RVC)
- Khắc phục: Áp dụng đúng công thức tính RVC theo quy định CPTPP

Giải pháp và lưu ý quan trọng

Để tránh các lỗi trên, doanh nghiệp nên:

Nghiên cứu kỹ Hiệp định CPTPP và các quy định về xuất xứ
Xây dựng hệ thống lưu trữ chứng từ đầy đủ, khoa học
Đào tạo nhân viên nắm vững quy trình, thủ tục cấp C/O
Tham vấn chuyên gia khi gặp vấn đề phức tạp
Cập nhật thường xuyên các quy định mới về xuất xứ hàng hóa

Trường hợp thực tế: Một doanh nghiệp xuất khẩu dệt may đã bị từ chối cấp C/O CPTPP do tính toán sai tỷ lệ RVC. Sau khi được tư vấn, doanh nghiệp đã điều chỉnh cách tính và cung cấp đầy đủ chứng từ chứng minh giá trị gia tăng tại Việt Nam. Kết quả, doanh nghiệp đã được cấp C/O và tiết kiệm được khoản thuế nhập khẩu đáng kể khi xuất hàng sang Canada.

Lợi ích khi được cấp C/O ưu đãi mẫu CPTPP

Ưu đãi thuế quan và cơ hội thị trường

Việc được cấp C/O mẫu CPTPP mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp:

Hưởng thuế suất ưu đãi
- Giảm hoặc miễn thuế nhập khẩu khi xuất hàng vào các nước CPTPP
- Thuế nhập khẩu giảm ngay lập tức hoặc theo lộ trình cam kết
Tiếp cận thị trường rộng lớn
- Mở rộng thị trường xuất khẩu sang 11 nước thành viên CPTPP
- Thâm nhập thị trường các nước phát triển như Nhật Bản, Canada, Australia
Nâng cao vị thế cạnh tranh
- Tạo lợi thế cạnh tranh về giá so với hàng hóa từ các nước không thuộc CPTPP
- Khẳng định chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm
Tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu
- Cơ hội hợp tác với doanh nghiệp lớn trong khu vực CPTPP
- Tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu

Số liệu thực tế về tác động của CPTPP đến xuất khẩu Việt Nam

Theo số liệu của Bộ Công Thương, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang các nước CPTPP đã tăng trưởng mạnh mẽ sau khi Hiệp định có hiệu lực:

Tăng trưởng xuất khẩu sang Canada đạt mức 20-25% sau khi CPTPP có hiệu lực
Xuất khẩu sang Nhật Bản tăng 8-10% mỗi năm
Những mặt hàng được hưởng lợi nhiều nhất: Dệt may, thủy sản, đồ gỗ, nông sản

Tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan thông qua C/O mẫu CPTPP của doanh nghiệp Việt Nam đã tăng từ khoảng 38% (năm 2019) lên hơn 60% (năm 2023).

Tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong CPTPP

Điều kiện và quy trình tự chứng nhận xuất xứ

Một đặc điểm quan trọng của CPTPP là cho phép áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ, bao gồm:

Đối tượng được tự chứng nhận xuất xứ
- Nhà xuất khẩu đủ điều kiện
- Nhà sản xuất đủ điều kiện
- Nhà nhập khẩu (trong một số trường hợp)
Điều kiện áp dụng
- Doanh nghiệp phải có hệ thống quản lý xuất xứ hoàn chỉnh
- Có khả năng chứng minh hàng hóa đáp ứng quy tắc xuất xứ
- Có trách nhiệm lưu trữ chứng từ chứng minh xuất xứ tối thiểu 5 năm
Thủ tục thực hiện
- Đăng ký với cơ quan có thẩm quyền (nếu yêu cầu)
- Chuẩn bị bản tự chứng nhận xuất xứ theo mẫu quy định
- Lưu trữ đầy đủ chứng từ chứng minh xuất xứ

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ trong CPTPP hiện chưa được áp dụng đầy đủ tại Việt Nam. Doanh nghiệp vẫn chủ yếu xin cấp C/O qua cơ quan có thẩm quyền.

Hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng hiệu quả C/O mẫu CPTPP

Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp

Tại Công ty Vạn Luật, chúng tôi cung cấp các dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp:

Tư vấn quy tắc xuất xứ CPTPP
- Phân tích quy tắc xuất xứ cụ thể cho từng mặt hàng
- Tư vấn điều chỉnh quy trình sản xuất để đáp ứng tiêu chí xuất xứ
Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ
- Hướng dẫn chuẩn bị đầy đủ chứng từ cần thiết
- Kiểm tra hồ sơ trước khi nộp để tránh sai sót
Đại diện thực hiện thủ tục
- Thực hiện các thủ tục xin cấp C/O thay doanh nghiệp
- Theo dõi và xử lý vướng mắc trong quá trình cấp C/O
Tư vấn chiến lược tận dụng FTA
- Đánh giá cơ hội và thách thức khi xuất khẩu theo CPTPP
- Xây dựng chiến lược tối ưu để tận dụng lợi thế từ Hiệp định

Công cụ hỗ trợ doanh nghiệp

Một số công cụ hữu ích cho doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục C/O CPTPP:

Hệ thống eCoSys – https://ecosys.gov.vn
- Nộp hồ sơ trực tuyến
- Tra cứu thông tin về quy tắc xuất xứ
Cổng thông tin FTA – https://fta.moit.gov.vn
- Cập nhật thông tin, quy định mới
- Tài liệu hướng dẫn chi tiết về CPTPP
Bộ công cụ tính toán RVC
- Phần mềm hỗ trợ tính toán hàm lượng giá trị khu vực
- Mẫu bảng tính Excel được cung cấp bởi Bộ Công Thương

Kết luận: Chiến lược tận dụng hiệu quả C/O mẫu CPTPP

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu CPTPP là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tối đa lợi thế từ Hiệp định CPTPP. Để sử dụng hiệu quả công cụ này, doanh nghiệp cần:

Hiểu rõ quy tắc xuất xứ áp dụng cho sản phẩm của mình
Điều chỉnh quy trình sản xuất để đáp ứng tiêu chí xuất xứ
Xây dựng hệ thống quản lý chứng từ chặt chẽ
Đào tạo đội ngũ nhân viên nắm vững thủ tục, quy trình
Tham vấn chuyên gia khi gặp vấn đề phức tạp

Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều doanh nghiệp xuất khẩu, Công ty Vạn Luật cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc tận dụng hiệu quả các ưu đãi từ Hiệp định CPTPP, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu.