Cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi một chiều mẫu A (cho mặt hàng giày dép xuất khẩu sang thị trường EU)

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) mẫu A là một loại chứng từ thương mại quan trọng, xác nhận nguồn gốc xuất xứ của hàng hoá được sản xuất tại Việt Nam. Đây là điều kiện bắt buộc để doanh nghiệp xuất khẩu giày dép Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang thị trường EU.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu giày dép sang EU đạt gần 5 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 30% doanh nghiệp chưa tận dụng được lợi thế từ C/O ưu đãi.

C/O mẫu A được áp dụng trong khuôn khổ Hệ thống Ưu đãi Thuế quan Phổ cập (GSP – Generalized System of Preferences) của EU dành cho các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Mẫu A này là cơ sở để doanh nghiệp xuất khẩu giày dép được hưởng thuế suất ưu đãi 0% thay vì mức thuế thông thường từ 8-17%.

Điều kiện cấp C/O mẫu A cho mặt hàng giày dép

Tiêu chí xuất xứ

Để được cấp C/O mẫu A, sản phẩm giày dép xuất khẩu sang EU phải đáp ứng một trong hai tiêu chí xuất xứ sau:

Tiêu chí “Xuất xứ thuần tuý”: Sản phẩm được sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam, không sử dụng nguyên liệu nhập khẩu.
Tiêu chí “Hàm lượng giá trị khu vực”: Đối với mặt hàng giày dép, giá trị nguyên liệu không xuất xứ không được vượt quá 50% giá xuất xưởng của sản phẩm.

Theo quy định mới nhất năm 2025, doanh nghiệp xuất khẩu giày dép cần đảm bảo công đoạn gia công, chế biến cuối cùng được thực hiện tại Việt Nam. Đặc biệt, phần trên của giày dép (upper) phải được sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam để được coi là đạt xuất xứ.

Chứng từ chứng minh xuất xứ

Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các chứng từ sau:

Hoá đơn mua bán nguyên phụ liệu trong nước
Hoá đơn nhập khẩu nguyên liệu (nếu có)
Bảng kê khai chi phí sản xuất
Quy trình sản xuất sản phẩm
Mẫu sản phẩm hoặc hình ảnh sản phẩm

Năm 2025, các cơ quan chức năng yêu cầu doanh nghiệp phải có hệ thống quản lý xuất xứ điện tử để dễ dàng truy xuất nguồn gốc nguyên liệu và xác minh tính chính xác của thông tin khai báo.

Quy trình nộp hồ sơ và xin cấp C/O mẫu A

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

Đơn đề nghị cấp C/O mẫu A (02 bản)
Mẫu C/O form A đã khai sẵn (04 bản)
Hoá đơn thương mại (commercial invoice)
Vận đơn (bill of lading/airway bill)
Tờ khai hải quan xuất khẩu
Giấy phép kinh doanh có đăng ký ngành nghề sản xuất, xuất khẩu giày dép
Bảng tính toán hàm lượng giá trị khu vực (RVC)

Bước 2: Nộp hồ sơ trực tuyến

Từ năm 2023, Bộ Công Thương đã triển khai hệ thống cấp C/O điện tử (eCoSys) giúp doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ trực tuyến. Quy trình cụ thể như sau:

Truy cập website: https://ecosys.gov.vn
Đăng nhập tài khoản doanh nghiệp
Chọn mục “Nộp hồ sơ C/O mẫu A”
Điền đầy đủ thông tin theo mẫu
Tải lên các chứng từ cần thiết dưới dạng PDF
Xác nhận và gửi hồ sơ

Bước 3: Nộp hồ sơ giấy và nhận kết quả

Sau khi nộp hồ sơ trực tuyến và được chấp thuận sơ bộ, doanh nghiệp cần:

Mang hồ sơ gốc đến cơ quan cấp C/O để đối chiếu
Nộp phí cấp C/O: 50.000 VNĐ/bộ
Nhận C/O mẫu A có đóng dấu và chữ ký của cơ quan có thẩm quyền

Thời gian xử lý hồ sơ thông thường là 4 giờ làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ hợp lệ. Trong trường hợp cần xác minh, thời gian có thể kéo dài tới 3 ngày làm việc.

Cơ quan có thẩm quyền cấp C/O mẫu A tại Việt Nam bao gồm:

Phòng Quản lý Xuất Nhập Khẩu khu vực (thuộc Bộ Công Thương)
Một số phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại các tỉnh, thành phố lớn

Những khó khăn thường gặp và giải pháp

Khó khăn về chứng minh nguồn gốc nguyên liệu

Nhiều doanh nghiệp giày dép nhập khẩu nguyên liệu từ Trung Quốc, Đài Loan nên gặp khó khăn trong việc đáp ứng tỷ lệ nội địa hoá theo yêu cầu của EU.

Giải pháp: Tăng cường tìm kiếm nguồn cung ứng nguyên liệu trong nước hoặc từ các nước trong khu vực ASEAN để tận dụng quy tắc cộng gộp xuất xứ.

Chị Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Xuất nhập khẩu Công ty TNHH Giày dép Việt Thắng, chia sẻ: “Chúng tôi đã chuyển từ việc nhập khẩu 70% nguyên liệu từ Trung Quốc sang chỉ còn 30%, thay vào đó tìm nguồn nguyên liệu từ các nhà cung cấp trong nước và Malaysia. Điều này giúp chúng tôi dễ dàng đạt được tỷ lệ nội địa hoá trên 60% và thuận lợi trong việc xin cấp C/O mẫu A.”

Vướng mắc về thủ tục hành chính

Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ còn lúng túng trong việc chuẩn bị hồ sơ, đặc biệt là bảng tính RVC (Regional Value Content).

Giải pháp: Tham gia các khoá đào tạo về quy tắc xuất xứ do Bộ Công Thương và VCCI tổ chức. Thuê các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp hỗ trợ trong giai đoạn đầu.

Thách thức từ việc kiểm tra, xác minh xuất xứ

EU ngày càng tăng cường kiểm tra, xác minh xuất xứ hàng hoá, đặc biệt là với mặt hàng giày dép có nguy cơ gian lận xuất xứ cao.

Giải pháp: Xây dựng hệ thống quản lý xuất xứ chặt chẽ, lưu trữ đầy đủ chứng từ trong thời gian ít nhất 3 năm. Sẵn sàng đón đoàn kiểm tra xác minh từ EU khi có yêu cầu.

Lợi ích khi được cấp C/O mẫu A cho doanh nghiệp xuất khẩu giày dép

Tiết kiệm chi phí thuế quan đáng kể

Với C/O mẫu A, thuế nhập khẩu giày dép vào EU giảm từ mức phổ thông 8-17% xuống còn 0-3% tùy từng mã HS.

Ví dụ cụ thể: Một container giày dép trị giá 100.000 USD, nếu không có C/O mẫu A phải chịu thuế suất 12%, tương đương 12.000 USD. Với C/O mẫu A, thuế giảm xuống còn 0%, tiết kiệm toàn bộ 12.000 USD.

Tăng tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế

Giảm thuế đồng nghĩa với việc giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ từ các quốc gia khác như Campuchia, Bangladesh.

Mở rộng thị phần tại EU

EU là thị trường xuất khẩu giày dép lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu hàng năm khoảng 5 tỷ USD. Việc tận dụng tốt ưu đãi từ C/O mẫu A giúp doanh nghiệp mở rộng thị phần tại thị trường này.

Những thay đổi quan trọng trong quy định C/O mẫu A năm 2025

Áp dụng Hệ thống Nhà xuất khẩu đăng ký (REX)

Từ năm 2025, EU dự kiến áp dụng toàn diện Hệ thống Nhà xuất khẩu đăng ký (REX) thay thế cơ chế cấp C/O truyền thống. Theo đó, doanh nghiệp cần đăng ký và được cấp mã số REX để tự chứng nhận xuất xứ cho lô hàng xuất khẩu.

Quy định mới về chuyển đổi xanh

EU áp dụng các tiêu chuẩn môi trường khắt khe đối với sản phẩm giày dép nhập khẩu. Để được cấp C/O mẫu A, doanh nghiệp cần chứng minh quá trình sản xuất đáp ứng các tiêu chí về phát thải carbon thấp, không sử dụng hoá chất độc hại.

Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ sản xuất xanh, tiêu thụ ít năng lượng, ít chất thải.

Tăng cường truy xuất nguồn gốc

EU yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu giày dép phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng. Điều này đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn gian lận xuất xứ.

Kinh nghiệm thực tế từ doanh nghiệp thành công

Câu chuyện từ Công ty Giày An Phát

Công ty TNHH Giày An Phát (Hải Phòng) là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong việc áp dụng quy trình xin cấp C/O điện tử, giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ từ 2 ngày xuống còn 4 giờ.

Ông Trần Văn Hùng, Giám đốc điều hành chia sẻ: “Chúng tôi đã xây dựng phòng chuyên trách về xuất xứ hàng hoá, đào tạo chuyên sâu cho nhân viên về quy tắc xuất xứ và thủ tục hải quan. Mỗi tháng, chúng tôi xuất khẩu khoảng 20-25 container giày dép sang EU và tiết kiệm được trung bình 300.000 USD tiền thuế nhờ C/O mẫu A.”

Kinh nghiệm từ Tập đoàn TBS Group

TBS Group – một trong những nhà sản xuất giày dép lớn nhất Việt Nam, đã phát triển thành công hệ thống quản lý xuất xứ điện tử, giúp dễ dàng truy xuất nguồn gốc nguyên liệu và tính toán chính xác tỷ lệ nội địa hoá.

Đại diện TBS Group cho biết: “Chúng tôi đầu tư khoảng 500.000 USD vào hệ thống quản lý chuỗi cung ứng và xuất xứ. Hệ thống này không chỉ giúp chúng tôi dễ dàng xin cấp C/O mẫu A mà còn đáp ứng được các yêu cầu ngày càng khắt khe về trách nhiệm xã hội và môi trường từ các khách hàng châu Âu.”

Câu hỏi thường gặp

C/O mẫu A có thời hạn hiệu lực bao lâu?

C/O mẫu A có hiệu lực trong vòng 12 tháng kể từ ngày cấp. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần nộp C/O cho cơ quan hải quan EU trong vòng 10 tháng kể từ ngày cấp để đảm bảo có đủ thời gian xử lý.

Có thể xin cấp C/O mẫu A sau khi hàng đã xuất khẩu không?

Có thể, nhưng chỉ trong trường hợp đặc biệt và phải có lý do chính đáng. Doanh nghiệp có thể xin cấp C/O sau khi hàng đã xuất khẩu nhưng không quá 2 năm kể từ ngày xuất khẩu.

Nếu mất C/O mẫu A gốc thì phải làm thế nào?

Doanh nghiệp có thể làm đơn đề nghị cấp lại C/O mẫu A, kèm theo giải trình lý do và các chứng từ liên quan. Cơ quan cấp C/O sẽ xem xét và cấp bản sao có ghi chú “DUPLICATE” (bản sao).

Có thể uỷ quyền cho đơn vị khác xin cấp C/O mẫu A không?

Có thể. Doanh nghiệp có thể uỷ quyền cho đơn vị khác (như công ty logistics, đại lý hải quan) thực hiện thủ tục xin cấp C/O mẫu A. Tuy nhiên, cần có giấy uỷ quyền hợp lệ và doanh nghiệp vẫn phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin khai báo.

Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá C/O mẫu A là chìa khoá giúp doanh nghiệp xuất khẩu giày dép Việt Nam tận dụng lợi thế ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang thị trường EU. Để tận dụng tối đa lợi ích này, doanh nghiệp cần:

Nắm vững quy tắc xuất xứ và thường xuyên cập nhật các thay đổi trong quy định
Xây dựng hệ thống quản lý xuất xứ chuyên nghiệp, minh bạch
Tìm kiếm nguồn nguyên liệu trong nước hoặc khu vực để đáp ứng tỷ lệ nội địa hoá
Đầu tư vào công nghệ sản xuất xanh để đáp ứng các tiêu chuẩn mới của EU
Chủ động tham gia các khoá đào tạo, hội thảo về xuất xứ hàng hoá

Với chiến lược đúng đắn và quy trình quản lý xuất xứ hiệu quả, doanh nghiệp xuất khẩu giày dép Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng cơ hội từ ưu đãi thuế quan mẫu A để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU, đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành giày dép Việt Nam.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY VẠN LUẬT

Hà Nội: P803 Tòa N01T3, Khu Ngoại Giao Đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội

TP.HCM: 22B, đường 25, phường Bình An, Quận 2 – TP.HCM

Hotline: 02473 023 698 | SĐT: 0888 283 698

Email: lienhe@vanluat.vn