Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) mẫu AANZ là một trong những giấy tờ quan trọng trong hoạt động xuất khẩu hàng hoá từ Việt Nam sang các nước Australia và New Zealand theo Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA). Đây là chìa khoá giúp doanh nghiệp Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu hàng hoá sang các thị trường này.
Việc nắm vững quy trình, thủ tục cấp C/O mẫu AANZ không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn nâng cao tính cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam trên thị trường quốc tế. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình, hồ sơ và những lưu ý quan trọng khi thực hiện thủ tục cấp C/O mẫu AANZ theo quy định mới nhất năm 2025.
Điều kiện để được cấp C/O mẫu AANZ
Tiêu chí xuất xứ hàng hoá
Để được cấp C/O mẫu AANZ, hàng hoá xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chí xuất xứ theo quy định của Hiệp định AANZFTA. Cụ thể:
- Hàng hoá có xuất xứ thuần tuý hoặc được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam
- Hàng hoá không có xuất xứ thuần tuý nhưng đáp ứng tiêu chí hàm lượng giá trị khu vực (RVC) tối thiểu 40%
- Hàng hoá đáp ứng tiêu chí chuyển đổi mã số hàng hoá (CTC)
- Hàng hoá đáp ứng các tiêu chí cụ thể khác theo quy định của Hiệp định
Đối tượng được cấp
Thương nhân Việt Nam có hoạt động xuất khẩu hàng hoá sang các nước thành viên của Hiệp định AANZFTA và có hàng hoá đáp ứng các tiêu chí xuất xứ theo quy định.
Quy trình cấp C/O mẫu AANZ năm 2025
Quy trình cấp C/O mẫu AANZ được thực hiện theo 6 bước chính sau đây:
Bước 1: Đăng ký thương nhân
Thương nhân thực hiện đăng ký thông tin lần đầu thông qua một trong các cách sau:
- Đăng ký trực tuyến qua Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử (eCoSys) tại địa chỉ www.ecosys.gov.vn
- Nộp hồ sơ trực tiếp tại trụ sở của Tổ chức cấp C/O
Hồ sơ đăng ký thương nhân bao gồm:
- Đăng ký mẫu chữ ký người được ủy quyền ký Đơn đề nghị cấp C/O và con dấu của thương nhân (Mẫu số 01 thuộc Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định số 31/2018/NĐ-CP)
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (có dấu sao y bản chính của thương nhân)
- Danh mục các cơ sở sản xuất của thương nhân (Mẫu số 02 thuộc Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định số 31/2018/NĐ-CP)
- Đơn đề nghị thay đổi nơi cấp C/O (nếu có) (Mẫu số 03 thuộc Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định số 31/2018/NĐ-CP)
Bước 2: Nộp hồ sơ đề nghị cấp C/O
Sau khi đã đăng ký thương nhân thành công, doanh nghiệp tiến hành nộp hồ sơ đề nghị cấp C/O thông qua một trong các cách sau:
- Nộp trực tuyến qua hệ thống eCoSys
- Nộp trực tiếp tại trụ sở của Tổ chức cấp C/O
- Gửi qua bưu điện đến Tổ chức cấp C/O
Đối với trường hợp đề nghị cấp C/O lần đầu hoặc cho sản phẩm mới xuất khẩu lần đầu, hồ sơ bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp C/O được kê khai hoàn chỉnh và hợp lệ (Mẫu số 04 thuộc Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định số 31/2018/NĐ-CP)
- Mẫu C/O mẫu AANZ đã được khai hoàn chỉnh (Phụ lục V-A ban hành kèm theo Thông tư số 31/2015/TT-BCT)
- Mẫu Tờ khai bổ sung C/O (nếu có) (Phụ lục V-B ban hành kèm theo Thông tư số 31/2015/TT-BCT)
- Bản in tờ khai hải quan xuất khẩu (trừ trường hợp hàng xuất khẩu không phải khai báo tờ khai hải quan theo quy định)
Bước 3: Thẩm định hồ sơ
Cán bộ của Tổ chức cấp C/O sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và thông báo cho thương nhân một trong các nội dung sau:
- Chấp nhận cấp C/O và thời gian thương nhân sẽ nhận được C/O
- Đề nghị bổ sung chứng từ (nêu cụ thể những chứng từ cần bổ sung)
- Đề nghị kiểm tra lại chứng từ (nêu cụ thể thông tin cần kiểm tra)
- Từ chối cấp C/O nếu phát hiện những trường hợp quy định tại Điều 21 Nghị định số 31/2018/NĐ-CP
- Đề nghị kiểm tra tại cơ sở sản xuất của thương nhân (nếu cần thiết)
Bước 4: Phê duyệt C/O
Sau khi thẩm định hồ sơ đạt yêu cầu, cán bộ của Tổ chức cấp C/O sẽ nhập dữ liệu vào hệ thống và trình người có thẩm quyền ký phê duyệt C/O.
Bước 5: Ký cấp C/O
Người có thẩm quyền của Tổ chức cấp C/O ký cấp phép C/O trên hệ thống eCoSys hoặc ký cấp tay C/O giấy.
Bước 6: Trả kết quả
Cán bộ của Tổ chức cấp C/O đóng dấu lên C/O, vào sổ theo dõi, kết thúc hồ sơ trên hệ thống eCoSys và trả C/O cho thương nhân.
Hướng dẫn kê khai C/O mẫu AANZ chi tiết
Việc kê khai C/O mẫu AANZ cần tuân thủ quy định tại Phụ lục V-A Thông tư 31/2015/TT-BCT. Theo đó, C/O phải được khai bằng tiếng Anh và đánh máy. Nội dung khai phải phù hợp với các chứng từ quy định. Chi tiết kê khai như sau:
Ô số 1
Ghi tên giao dịch của người xuất khẩu, địa chỉ, tên quốc gia xuất khẩu (Việt Nam).
Ô số 2
Ghi tên người nhận hàng, địa chỉ, tên nước.
Ô trên cùng bên phải
Ghi số tham chiếu (do Tổ chức cấp C/O ghi). Số tham chiếu gồm 13 ký tự, chia làm 5 nhóm:
- Nhóm 1: “VN” (Việt Nam)
- Nhóm 2: Mã nước nhập khẩu (2 ký tự, ví dụ: AU – Úc, NZ – New Zealand)
- Nhóm 3: Năm cấp C/O (2 ký tự, ví dụ: 25 cho năm 2025)
- Nhóm 4: Mã Tổ chức cấp C/O (2 ký tự)
- Nhóm 5: Số thứ tự của C/O (5 ký tự)
Ví dụ: VN-AU25/02/00006 (C/O số 6 do Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM cấp cho lô hàng xuất khẩu sang Úc năm 2025)
Ô số 3
Ghi ngày khởi hành, tên phương tiện vận tải (nếu gửi bằng máy bay thì ghi “By air”, nếu gửi bằng đường biển thì ghi tên tàu) và tên cảng dỡ hàng.
Các ô còn lại
Khai báo đầy đủ thông tin về hàng hóa, số lượng, trọng lượng, hóa đơn thương mại, tiêu chí xuất xứ và các thông tin khác theo hướng dẫn chi tiết trên mẫu.
Những lỗi thường gặp và cách khắc phục
Lỗi về hồ sơ
Theo thống kê của Bộ Công Thương, có khoảng 15-20% hồ sơ đề nghị cấp C/O mẫu AANZ bị trả lại do các lỗi về hồ sơ. Những lỗi phổ biến bao gồm:
1. Thiếu giấy tờ trong bộ hồ sơ
- Thiếu tờ khai hải quan xuất khẩu
- Thiếu tờ khai bổ sung (trong trường hợp cần thiết)
- Thiếu bản sao hóa đơn thương mại
Cách khắc phục: Kiểm tra kỹ danh mục hồ sơ yêu cầu và chuẩn bị đầy đủ trước khi nộp.
2. Thông tin kê khai không đồng nhất
- Thông tin trên đơn đề nghị cấp C/O không khớp với thông tin trên C/O
- Thông tin về hàng hóa trên C/O không khớp với thông tin trên tờ khai hải quan
Cách khắc phục: Rà soát và đối chiếu kỹ thông tin trên các chứng từ để đảm bảo tính đồng nhất.
Lỗi về tiêu chí xuất xứ
1. Áp dụng tiêu chí xuất xứ không phù hợp
- Áp dụng sai tiêu chí RVC (Regional Value Content) hoặc CTC (Change in Tariff Classification)
- Không chứng minh được đáp ứng tiêu chí xuất xứ đã kê khai
Cách khắc phục: Nghiên cứu kỹ quy tắc xuất xứ cụ thể cho từng mặt hàng và chuẩn bị đầy đủ tài liệu chứng minh đáp ứng tiêu chí xuất xứ.
2. Thiếu bằng chứng chứng minh xuất xứ
- Thiếu bảng tính chi tiết thành phần nguyên liệu và giá trị
- Thiếu chứng từ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu
Cách khắc phục: Chuẩn bị đầy đủ bảng tính chi tiết và lưu trữ chứng từ nguồn gốc nguyên liệu.
Kinh nghiệm thực tiễn từ chuyên gia
Câu chuyện từ thực tế
Công ty XYZ chuyên sản xuất và xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Australia đã gặp khó khăn trong việc chứng minh xuất xứ hàng hóa để được cấp C/O mẫu AANZ. Lô hàng đầu tiên bị từ chối cấp C/O do thiếu chứng từ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu đầu vào và cách tính hàm lượng giá trị khu vực chưa chính xác.
Sau khi tham vấn với chuyên gia tại Công ty Vạn Luật, doanh nghiệp đã xây dựng hệ thống theo dõi nguồn gốc nguyên liệu chặt chẽ và áp dụng phương pháp tính RVC phù hợp. Kết quả là các lô hàng tiếp theo đều được cấp C/O mẫu AANZ thuận lợi, giúp doanh nghiệp tiết kiệm được khoảng 12% chi phí thuế nhập khẩu tại thị trường Australia.
Lời khuyên từ chuyên gia
Ông Nguyễn Văn A, chuyên gia tư vấn xuất nhập khẩu tại Công ty Vạn Luật, chia sẻ: “Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình quản lý xuất xứ hàng hóa ngay từ khâu nhập nguyên liệu đầu vào. Việc lưu trữ đầy đủ chứng từ liên quan đến nguyên liệu, quá trình sản xuất và định giá sản phẩm sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng chứng minh xuất xứ hàng hóa khi đề nghị cấp C/O.”
Lợi ích khi sử dụng C/O mẫu AANZ
Ưu đãi thuế quan
Việc sử dụng C/O mẫu AANZ giúp hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan khi nhập khẩu vào Australia và New Zealand. Cụ thể:
- Đối với thị trường Australia: Khoảng 90% dòng thuế được giảm xuống 0%
- Đối với thị trường New Zealand: Khoảng 85% dòng thuế được giảm xuống 0%
Tăng tính cạnh tranh
Với việc được hưởng ưu đãi thuế quan, hàng hóa Việt Nam có lợi thế cạnh tranh về giá so với hàng hóa từ các nước không được hưởng ưu đãi tương tự.
Mở rộng thị trường
C/O mẫu AANZ giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường Australia và New Zealand – những thị trường có nhu cầu cao đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, thủy sản, nông sản…
Giải đáp thắc mắc thường gặp
C/O mẫu AANZ có thời hạn bao lâu?
C/O mẫu AANZ có hiệu lực trong vòng 12 tháng kể từ ngày cấp.
Chi phí cấp C/O mẫu AANZ là bao nhiêu?
Theo quy định hiện hành, phí cấp C/O mẫu AANZ là 60.000 đồng/bộ đối với C/O giấy và 30.000 đồng/bộ đối với C/O điện tử.
Có thể cấp C/O mẫu AANZ sau khi hàng đã xuất khẩu không?
Có thể đề nghị cấp C/O mẫu AANZ trong thời hạn 1 năm kể từ ngày giao hàng.
Làm thế nào để kiểm tra trạng thái hồ sơ đề nghị cấp C/O?
Thương nhân có thể kiểm tra trạng thái hồ sơ trên hệ thống eCoSys tại địa chỉ www.ecosys.gov.vn sau khi đăng nhập vào tài khoản đã đăng ký.
Kết luận
Việc nắm vững quy trình, thủ tục cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) ưu đãi mẫu AANZ là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam tận dụng hiệu quả các ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu hàng hoá sang thị trường Australia và New Zealand.
Doanh nghiệp cần chú trọng chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, kê khai chính xác thông tin và đặc biệt là chứng minh được hàng hoá đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo quy định của Hiệp định AANZFTA. Đồng thời, việc tận dụng hệ thống cấp C/O điện tử (eCoSys) sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu.
Bài viết được cung cấp bởi Công ty Vạn Luật – đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Mọi thông tin chi tiết, quý khách vui lòng liên hệ:
CÔNG TY VẠN LUẬT
- Hà Nội: P803 Tòa N01T3, Khu Ngoại Giao Đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội
- TP.HCM: 22B, đường 25, phường Bình An, Quận 2 – TP.HCM
- HOTLINE: 02473 023 698
- SĐT: 0888 283 698
- Email: lienhe@vanluat.vn