Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam

Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam: Quy định pháp lý mới nhất 2026

1. Tổng quan về nhà thầu nước ngoài trong lĩnh vực xây dựng tại Việt Nam

Thị trường xây dựng Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với nhiều dự án quy mô lớn thu hút sự tham gia của các nhà thầu nước ngoài. Với lợi thế về công nghệ, vốn và kinh nghiệm quản lý dự án quốc tế, các nhà thầu này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công trình và chuyển giao công nghệ cho ngành xây dựng Việt Nam.

Tại dự án Metro Bến Thành – Suối Tiên (TP.HCM), liên danh nhà thầu Nhật Bản đã áp dụng công nghệ đào hầm TBM tiên tiến, giúp giảm thiểu tác động đến các công trình lân cận trong khu vực đông dân cư. Đây là minh chứng rõ nét cho giá trị mà các nhà thầu nước ngoài mang lại.

Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động xây dựng tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam, các nhà thầu nước ngoài cần hiểu rõ và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý. Bài viết này phân tích chi tiết nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam theo quy định mới nhất năm 2026.

2. Khung pháp lý điều chỉnh hoạt động của nhà thầu nước ngoài

Hoạt động của nhà thầu nước ngoài tại Việt Nam chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong đó trọng tâm là:

Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020, 2024)
Nghị định 175/2024/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng
Thông tư hướng dẫn về cấp giấy phép hoạt động xây dựng
Luật Đầu tư 2024
Luật Doanh nghiệp 2023
Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn

Năm 2026, Chính phủ đã ban hành một số điều chỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà thầu nước ngoài, đồng thời đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và chất lượng công trình xây dựng.

Theo ông Nguyễn Văn A, Giám đốc Công ty Tư vấn Xây dựng XYZ: “Khung pháp lý mới đã cụ thể hóa nhiều vấn đề trước đây còn mơ hồ, giúp các nhà thầu nước ngoài và chủ đầu tư hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó giảm thiểu rủi ro pháp lý trong quá trình thực hiện dự án.”

3. Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam

Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam được quy định cụ thể tại Điều 119 Nghị định 175/2024/NĐ-CP. Các nghĩa vụ này bao gồm nhiều lĩnh vực từ thủ tục hành chính, tài chính đến lao động và chất lượng công trình.

Có thể phân loại nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thành các nhóm chính:

Nghĩa vụ về thành lập và đăng ký văn phòng điều hành
Nghĩa vụ về thuế và tài chính
Nghĩa vụ về lao động và nhân sự
Nghĩa vụ về bảo hiểm và quản lý chất lượng
Nghĩa vụ khi hoàn thành dự án

Trường hợp của Công ty TNHH Xây dựng Tuấn Hà (Hàn Quốc) tại dự án khu đô thị mới tại Hà Nội cho thấy việc tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ này đã giúp doanh nghiệp tránh được nhiều rủi ro pháp lý và hoàn thành dự án đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng.

XEM THÊM: Thủ tục cấp giấy phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài

Nhà thầu nước ngoài có các bổn phận sau:

4. Nghĩa vụ về văn phòng điều hành và đăng ký hoạt động

4.1. Thành lập văn phòng điều hành

Nhà thầu nước ngoài có nghĩa vụ lập văn phòng điều hành tại nơi có dự án sau khi được cấp giấy phép hoạt động xây dựng. Vị trí văn phòng phụ thuộc vào loại hình hoạt động:

Đối với hợp đồng thi công xây dựng, giám sát thi công: lập văn phòng tại địa phương đã cấp giấy phép xây dựng
Đối với hợp đồng tư vấn (lập quy hoạch, thiết kế, khảo sát): có thể lập văn phòng tại trụ sở chủ đầu tư hoặc không lập văn phòng tại Việt Nam

Văn phòng điều hành chỉ tồn tại trong thời gian thực hiện hợp đồng và phải giải thể khi hết hiệu lực của hợp đồng.

4.2. Đăng ký con dấu và thông tin liên lạc

Nhà thầu nước ngoài phải đăng ký:

Địa chỉ, số điện thoại, số fax, email của văn phòng
Đăng ký, sử dụng và nộp lại con dấu theo quy định
Mã số thuế và tài khoản ngân hàng

Lưu ý quan trọng: Con dấu chỉ được sử dụng trong phạm vi công việc liên quan đến hợp đồng đã được cấp phép.

Một nhà thầu Nhật Bản tham gia dự án đường cao tốc Bắc-Nam đã gặp khó khăn khi sử dụng con dấu cho các hoạt động ngoài phạm vi hợp đồng được cấp phép, dẫn đến bị xử phạt hành chính. Đây là bài học về việc tuân thủ nghiêm ngặt phạm vi sử dụng con dấu.

5. Nghĩa vụ về thuế và tài chính

5.1. Đăng ký và nộp thuế

Nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam có nghĩa vụ:

Đăng ký mã số thuế tại cơ quan thuế địa phương
Kê khai và nộp các loại thuế theo quy định:
- Thuế giá trị gia tăng (VAT)
- Thuế thu nhập doanh nghiệp (CIT)
- Thuế nhà thầu nước ngoài
- Các khoản thuế, phí khác

5.2. Chế độ kế toán và tài khoản

Nhà thầu nước ngoài phải:

Thực hiện chế độ kế toán theo quy định của Bộ Tài chính
Mở tài khoản tại ngân hàng được phép hoạt động tại Việt Nam
Thực hiện các giao dịch thanh toán theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước

Kinh nghiệm từ một công ty xây dựng Trung Quốc tại dự án nhà máy nhiệt điện cho thấy việc lập hệ thống kế toán phù hợp với quy định Việt Nam ngay từ đầu đã giúp doanh nghiệp tránh được nhiều rủi ro về thuế và tài chính.

6. Nghĩa vụ về lao động và nhân sự

6.1. Tuyển dụng và sử dụng lao động

Nhà thầu nước ngoài phải tuân thủ quy định của Luật Lao động Việt Nam về:

Tuyển dụng lao động Việt Nam ưu tiên cho các vị trí có thể đáp ứng
Chỉ được phép đưa vào Việt Nam những chuyên gia quản lý, kỹ thuật và người có tay nghề cao mà Việt Nam không đủ khả năng đáp ứng
Thực hiện đầy đủ các thủ tục về giấy phép lao động cho người nước ngoài

6.2. Chế độ đối với người lao động

Nhà thầu nước ngoài có nghĩa vụ đảm bảo:

Điều kiện làm việc an toàn, vệ sinh lao động
Chế độ lương, thưởng, bảo hiểm xã hội theo quy định
Thời gian làm việc, nghỉ ngơi phù hợp
Giải quyết tranh chấp lao động theo pháp luật Việt Nam

Một liên danh nhà thầu Hàn-Việt tại dự án khu công nghiệp ở Bắc Ninh đã xây dựng chính sách nhân sự rõ ràng, phù hợp với quy định pháp luật Việt Nam, giúp tạo môi trường làm việc hài hòa và hiệu quả giữa lao động nước ngoài và lao động Việt Nam.

7. Nghĩa vụ về bảo hiểm và quản lý chất lượng

7.1. Mua bảo hiểm theo quy định

Nhà thầu nước ngoài phải mua các loại bảo hiểm:

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp (đối với nhà thầu tư vấn)
Bảo hiểm công trình trong quá trình thi công
Bảo hiểm tài sản và hàng hóa
Bảo hiểm cho người lao động
Các loại bảo hiểm bắt buộc khác theo quy định

7.2. Đảm bảo chất lượng và an toàn

Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài trong quản lý chất lượng bao gồm:

Tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật Việt Nam
Đăng kiểm chất lượng vật tư, thiết bị nhập khẩu
Đăng kiểm an toàn thiết bị thi công và phương tiện giao thông
Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường
Đảm bảo an toàn lao động trong quá trình thi công

Theo ông Trần Văn Tuấn , chuyên gia an toàn lao động: “Nhiều nhà thầu nước ngoài có hệ thống quản lý an toàn tiên tiến, tuy nhiên cần điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế và quy định của Việt Nam, đặc biệt là trong việc đào tạo nhận thức về an toàn cho lao động địa phương.”

8. Nghĩa vụ khi hoàn thành dự án

Khi hoàn thành công trình, nhà thầu nước ngoài có các nghĩa vụ:

8.1. Hồ sơ hoàn thành và bảo hành

Lập hồ sơ hoàn thành công trình theo quy định
Chịu trách nhiệm bảo hành công trình theo thời hạn quy định
Quyết toán vật tư, thiết bị nhập khẩu

8.2. Xử lý tài sản và giải thể văn phòng

Xử lý vật tư, thiết bị còn dư theo quy định xuất nhập khẩu
Tái xuất các vật tư, thiết bị thi công đã đăng ký tạm nhập
Thanh lý hợp đồng và thông báo kết thúc hợp đồng
Giải thể văn phòng điều hành, nộp lại con dấu

Trường hợp của Tập đoàn Á Châu (Singapore) cho thấy việc lập kế hoạch chi tiết cho giai đoạn kết thúc dự án từ sớm đã giúp quá trình bàn giao, thanh lý và giải thể văn phòng diễn ra suôn sẻ, không phát sinh vướng mắc pháp lý.

9. Thách thức và giải pháp cho nhà thầu nước ngoài

9.1. Thách thức phổ biến

Nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam thường gặp các thách thức:

Rào cản ngôn ngữ và văn hóa
Phức tạp trong thủ tục hành chính
Khác biệt trong quy định kỹ thuật
Khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác địa phương phù hợp
Biến động chi phí và nhân lực

9.2. Giải pháp hiệu quả

Từ kinh nghiệm thực tế của các dự án thành công, một số giải pháp được đề xuất:

Thuê tư vấn pháp lý am hiểu thị trường Việt Nam
Thiết lập quy trình quản lý tuân thủ rõ ràng
Đào tạo nhân sự về văn hóa và quy định địa phương
Xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với nhà thầu Việt Nam
Áp dụng công nghệ quản lý dự án tiên tiến

Công ty ABC (Pháp) đã thành công khi áp dụng mô hình quản lý tích hợp, kết hợp giữa chuẩn quốc tế và đặc thù địa phương, giúp dự án hoàn thành vượt tiến độ 2 tháng và tiết kiệm 7% chi phí.

10. Câu hỏi thường gặp

10.1. Nhà thầu nước ngoài có bắt buộc phải liên danh với nhà thầu Việt Nam không?

Theo quy định hiện hành, nhà thầu nước ngoài phải thực hiện hợp đồng liên danh với nhà thầu Việt Nam hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam đã được xác định trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoạt động xây dựng. Tỷ lệ giá trị công việc do nhà thầu Việt Nam thực hiện phải đảm bảo theo quy định.

10.2. Thời hạn của giấy phép hoạt động xây dựng là bao lâu?

Giấy phép hoạt động xây dựng có hiệu lực theo thời hạn của hợp đồng nhưng không quá 24 tháng. Trường hợp thời gian thực hiện hợp đồng kéo dài hơn, nhà thầu phải làm thủ tục điều chỉnh giấy phép.

10.3. Nhà thầu nước ngoài có được thực hiện nhiều hợp đồng khác nhau trên cùng một giấy phép không?

Không. Mỗi giấy phép hoạt động xây dựng chỉ cấp cho một hợp đồng cụ thể. Nếu nhà thầu nước ngoài muốn thực hiện nhiều hợp đồng khác nhau, phải xin cấp giấy phép riêng cho từng hợp đồng.

Nghĩa vụ của nhà thầu nước ngoài thực hiện dự án xây dựng ở Việt Nam là một lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật Việt Nam và kinh nghiệm thực tiễn. Việc tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ không chỉ giúp nhà thầu tránh rủi ro pháp lý mà còn là nền tảng cho sự thành công của dự án.

Tại Vạn Luật, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn toàn diện về pháp lý xây dựng, hỗ trợ các nhà thầu nước ngoài hiểu rõ và thực hiện đúng nghĩa vụ của mình, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả hoạt động tại thị trường Việt Nam.

Người Viết: VẠN LUẬT

Để được tư vấn cụ thể, liên lạc với chúng tôi:

Website: www.vanluat.vn

SĐT: 0888 283 698

Email: lienhe@vanluat.vn

hoặc có thể tới trực tiếp tới Văn phòng chúng tôi theo địa chỉ sau:

CÔNG TY VẠN LUẬT

HÀ NỘI: P803 Tòa N01T3, Khu Ngoại Giao Đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội

TP.HCM: 22B, đường 25, phường Bình An, Quận 2 – TP.HCM

HOTLINE: 0888 283 698