Nộp thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần!

Bạn vừa bán thành công cổ phần công ty với giá trị hàng tỷ đồng? Hẳn bạn đang ngập tràn cảm giác phấn khích về khoản lợi nhuận kếch xù đó. Nhưng khoan đã! Có một bóng ma đang lặng lẽ chờ đợi để lấy đi một phần “chiến lợi phẩm” của bạn – đó chính là thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần. Bài viết này sẽ giúp bạn tháo gỡ mọi thắc mắc về vấn đề thuế này, đặc biệt là những thay đổi mới nhất sẽ có hiệu lực vào năm 2026.

Thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần là gì và tại sao phải quan tâm?

Thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần là loại thuế được áp dụng đối với các cá nhân khi thực hiện giao dịch bán, chuyển nhượng, tặng cho hoặc trao đổi cổ phần mà họ đang sở hữu trong một công ty. Đây là nghĩa vụ tài chính bắt buộc mà mọi cá nhân phải thực hiện khi có phát sinh thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng này.

Theo quy định hiện hành và những điều chỉnh mới cho năm 2026, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng vốn được tính dựa trên phần chênh lệch giữa giá bán và giá mua ban đầu, cộng với các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng.

Đáng chú ý, từ năm 2026, theo Luật Thuế thu nhập cá nhân mới, mức thuế suất áp dụng sẽ có một số điều chỉnh quan trọng nhằm phù hợp với tình hình kinh tế và thúc đẩy các hoạt động đầu tư.

Cơ sở pháp lý mới nhất về thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần

Kể từ ngày 01/01/2026, các quy định về thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng vốn sẽ được điều chỉnh theo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) được Quốc hội thông qua vào năm 2025. Những điểm mới đáng chú ý bao gồm:

Duy trì mức thuế suất 20% đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn của cá nhân không cư trú
Áp dụng mức thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân không cư trú
Miễn thuế thu nhập cá nhân đối với khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Ngoài ra, theo Nghị quyết 198/2025/QH15, Chính phủ cũng ban hành một số cơ chế đặc biệt nhằm khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, trong đó có chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân đối với khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

XEM THÊM: Các điểm cần biết khi chuyển nhượng cổ phần, chuyển nhượng vốn!

Nộp thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần!

Cách tính thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần năm 2026

Đối với cá nhân cư trú

Theo quy định mới, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng vốn của cá nhân cư trú được tính như sau:

Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế × Thuế suất 20%

Trong đó:

Thu nhập tính thuế = Giá bán cổ phần – Giá mua cổ phần – Chi phí liên quan hợp lý

Chi phí liên quan hợp lý có thể bao gồm: phí môi giới, phí tư vấn, phí lưu ký, phí sàn giao dịch và các khoản chi phí khác có chứng từ hợp lệ.

Ví dụ thực tế:

Ông Nguyễn Văn A mua 10.000 cổ phần của Công ty X với giá 15.000 đồng/cổ phần (tổng 150 triệu đồng). Sau 2 năm, ông A bán lại toàn bộ số cổ phần này với giá 25.000 đồng/cổ phần (tổng 250 triệu đồng). Chi phí môi giới và các khoản phí khác là 5 triệu đồng.

Thuế TNCN ông A phải nộp được tính như sau:

Thu nhập tính thuế = 250 triệu – 150 triệu – 5 triệu = 95 triệu đồng
Thuế TNCN phải nộp = 95 triệu × 20% = 19 triệu đồng

Đối với cá nhân không cư trú

Đối với cá nhân không cư trú, thuế suất áp dụng cũng là 20% trên thu nhập tính thuế. Tuy nhiên, nếu không xác định được giá mua và các chi phí liên quan, thuế suất sẽ là 2% tính trên giá chuyển nhượng.

Đặc biệt, đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, mức thuế áp dụng là 0,1% trên giá chuyển nhượng, không phân biệt có lãi hay lỗ.

Miễn thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần trong một số trường hợp đặc biệt

Năm 2026 chứng kiến sự mở rộng của các trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần, bao gồm:

Chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo
Góp vốn bằng cổ phần vào doanh nghiệp khác
Chuyển nhượng cổ phần giữa các thành viên trong gia đình (vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột)
Chuyển nhượng trong quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp theo quy định của pháp luật

Đây là những chính sách nhằm khuyến khích hoạt động đầu tư, đặc biệt là đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo – một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế trong giai đoạn phát triển mới.

Quy trình kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần

Từ năm 2026, quy trình kê khai và nộp thuế sẽ được cải tiến, giúp người nộp thuế thuận lợi hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình.

Đối với chuyển nhượng cổ phần niêm yết trên sàn chứng khoán

Thời hạn kê khai: Công ty chứng khoán hoặc ngân hàng thương mại nơi cá nhân mở tài khoản lưu ký sẽ khấu trừ thuế và kê khai, nộp thuế thay cho cá nhân trước ngày 20 của tháng tiếp theo quý phát sinh giao dịch.
Hồ sơ kê khai:
- Tờ khai thuế theo mẫu quy định
- Bảng kê chi tiết giao dịch chuyển nhượng trong kỳ
Phương thức nộp thuế: Thuế được khấu trừ trực tiếp từ tiền bán cổ phiếu của cá nhân và nộp vào ngân sách nhà nước.

Đối với chuyển nhượng cổ phần không niêm yết

Thời hạn kê khai: Cá nhân phải kê khai và nộp thuế chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày hợp đồng chuyển nhượng có hiệu lực.
Hồ sơ kê khai:
- Tờ khai thuế theo mẫu quy định
- Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần
- Chứng từ chứng minh giá vốn cổ phần và các chi phí liên quan
- Giấy tờ chứng minh đối tượng được miễn thuế (nếu có)
Phương thức nộp thuế: Cá nhân trực tiếp nộp thuế tại cơ quan thuế hoặc nộp qua ngân hàng, kho bạc nhà nước.

Từ năm 2026, hệ thống kê khai thuế điện tử sẽ được áp dụng rộng rãi, giúp người nộp thuế có thể thực hiện kê khai và nộp thuế một cách nhanh chóng, thuận tiện hơn.

Những thách thức và lưu ý quan trọng khi nộp thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng cổ phần

Thách thức trong việc xác định giá vốn

Một trong những khó khăn lớn nhất khi tính thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần là xác định chính xác giá vốn, đặc biệt trong trường hợp cổ phần được mua nhiều lần, với các mức giá khác nhau, hoặc được nhận thông qua các chương trình ESOP (Employee Stock Ownership Plan).

Để giải quyết vấn đề này, từ năm 2026, cá nhân có thể lựa chọn một trong hai phương pháp tính giá vốn:

Phương pháp bình quân gia quyền
Phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO)

Lưu ý về hóa đơn, chứng từ

Để được khấu trừ các chi phí liên quan khi tính thuế, cá nhân cần lưu ý:

Giữ đầy đủ hóa đơn, chứng từ chứng minh giá mua cổ phần
Lưu trữ các chứng từ chi phí liên quan như phí môi giới, phí tư vấn, phí lưu ký
Bảo quản các tài liệu này ít nhất 5 năm kể từ thời điểm kê khai thuế

Quản lý danh mục đầu tư hiệu quả

Chiến lược đầu tư thông minh không chỉ giúp tối đa hóa lợi nhuận mà còn tối ưu hóa nghĩa vụ thuế. Cụ thể:

Cân nhắc thời điểm thực hiện chuyển nhượng để tận dụng các chính sách ưu đãi thuế
Kết hợp các giao dịch có lãi và lỗ trong cùng kỳ tính thuế để giảm thu nhập chịu thuế
Tận dụng các trường hợp được miễn thuế theo quy định

Ứng dụng công nghệ trong việc quản lý và nộp thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần

Từ năm 2026, hệ thống quản lý thuế điện tử sẽ được nâng cấp đáng kể, mang lại nhiều tiện ích cho người nộp thuế:

Ứng dụng di động: Cho phép kê khai, nộp thuế và tra cứu thông tin thuế mọi lúc, mọi nơi
Hệ thống tính thuế tự động: Tích hợp với các công ty chứng khoán để tự động tính toán thuế phải nộp
Kho dữ liệu thuế cá nhân: Lưu trữ lịch sử giao dịch, hỗ trợ việc xác định giá vốn chính xác
Tư vấn thuế trực tuyến: Hỗ trợ giải đáp thắc mắc về thuế 24/7

Những tiến bộ công nghệ này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho người nộp thuế mà còn nâng cao tính minh bạch và chính xác trong việc tính toán nghĩa vụ thuế.

Chiến lược tối ưu hóa thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần

Lập kế hoạch thuế hợp lý

Lập kế hoạch thuế là việc cần thiết để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế một cách hợp pháp. Một số chiến lược có thể áp dụng:

Cân nhắc thời điểm thực hiện giao dịch chuyển nhượng, đặc biệt khi có thay đổi về chính sách thuế
Phân bổ các giao dịch lớn thành nhiều giao dịch nhỏ hơn trong các kỳ tính thuế khác nhau
Tận dụng các trường hợp được miễn, giảm thuế theo quy định

Tham khảo ý kiến chuyên gia

Các quy định về thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần thường phức tạp và có thể thay đổi. Việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn thuế sẽ giúp bạn:

Hiểu rõ nghĩa vụ thuế của mình
Nắm bắt các cơ hội tối ưu hóa thuế hợp pháp
Tránh các sai sót có thể dẫn đến phạt thuế

Những xu hướng mới về thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng vốn trong tương lai

Nhìn xa hơn năm 2026, có thể thấy một số xu hướng đáng chú ý trong chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng cổ phần:

Tích hợp quốc tế: Việt Nam đang dần hài hòa hóa chính sách thuế với các tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là các khuyến nghị từ OECD
Thuế lũy tiến: Có thể áp dụng mức thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn, thay vì mức thuế suất cố định như hiện nay
Khuyến khích đầu tư dài hạn: Áp dụng mức thuế ưu đãi đối với các khoản đầu tư dài hạn (trên 3-5 năm) để khuyến khích sự ổn định của thị trường

Những xu hướng này phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống thuế công bằng, hiệu quả và khuyến khích đầu tư bền vững.

Thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần là một phần không thể thiếu trong hệ thống thuế của Việt Nam. Những thay đổi chính sách thuế dự kiến áp dụng từ năm 2026 hứa hẹn sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư, đồng thời đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.

Để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế một cách hợp pháp, các cá nhân cần:

Nắm vững các quy định thuế hiện hành
Lưu giữ đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan đến giao dịch
Lập kế hoạch thuế hợp lý
Tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết

Với những thông tin cập nhật và hướng dẫn chi tiết trong bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện về thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng cổ phần và sẵn sàng cho những thay đổi sắp tới trong năm 2026.