Định Nghĩ Thế nào là Rửa Tiền? Tội rửa tiền bị xử lý thế nào?

Rửa tiền là gì ? Hành vi rửa tiền khi nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự ? Hình phạt đối với tội rửa tiền theo quy định hiện nay và kinh nghiệm quốc tế trong việc phòng chống rửa tiền sẽ được Công Ty Vạn Luật tư vấn và giải đáp cụ thể:

1. Thế nào là rửa tiền ? Tội rửa tiền bị phạt tù bao nhiêu năm ?

Toàn cầu hóa lấy lại nhiều lợi ích cho nhân loại song nó cũng làm trầm trọng hơn một số tệ nạn. Một trong những hậu quả đáng tiếc ấy là rửa tiền trở nên dễ dàng hơn, do đó khuyến khích những hoạt động phi pháp khác. Vậy Rửa tiền là gì? Bài viết dưới đây phần nào sẽ giúp các bạn giải đáp thắc mắc.

XEM THÊM: Mẫu bản kiểm điểm Đảng viên, bản kiểm điểm cá nhân mới nhất!

1.1 Rửa tiền là gì ?

Rửa tiền là việc chuyển đổi thu nhập phi pháp thành tài sản nhưng các cơ quan công quyền không thể truy ra nguồn gốc phi pháp ấy. Rửa tiền không phải là một hiện tượng thế hệ. Theo nhiều sử gia, thương nhân Trung Quốc đã biết “rửa tiền” hơn ba ngàn năm trước để tránh thuế của triều đình. Tuy nhiên, hoạt động này đã bùng nổ với toàn cầu hóa, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng về kinh tế và xã hội, khác lạ ở các nước đang phát triển hoặc chuyển tiếp.

Định Nghĩ Thế nào là Rửa Tiền? Tội rửa tiền bị xử lý thế nào?

Tội rửa tiền là gì?

Theo luật sư (LS) Nguyễn Văn Dũng (Đoàn LS TP.HCM) rửa tiền là hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua ngân hàng tài chính để rút tiền, nhưng số tiền đó là của tội phạm hoặc phạm tội nhưng có.
Còn theo LS Lê Trung Phát (Đoàn LS TP.HCM) tội rửa tiền được quy định rõ tại điều 324 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) và Nghị quyết số 03/2019 Hội đồng thẩm phán TAND tối cao.
Theo đó, tùy vào tính chất, giá trị tiền và tài sản, khoản thu lợi bất chính, hành vi phạm tội có thể đương đầu với khung hình phạt lên tới 15 năm tù.
1.2 Ai cần rửa tiền ?

Có thể xếp những người rửa tiền (ngoài các tổ chức khủng bố, một hiện tượng tương đối thế hệ) làm ba nhóm:

– Những người buôn lậu (ma túy, vũ khí, lao động trái phép…).

– Những người tham nhũng.

– Những người muốn tránh thuế, nói chung là những người muốn giữ kín thu nhập thật sự (dù là hợp pháp) của mình.

Tiền bẩn có thể từ các doanh nghiệp làm ăn công khai, chẳng hạn khi họ chuyển tiền từ nước này sang nước khác để tránh thuế. Có nhị phương pháp để làm việc này. Một là khai gian giá trị những dịch vụ nhưng bạn dạng chất là hợp pháp. Nhị là khai (như trong hóa đơn) một dịch vụ hoàn toàn không có (kể cả việc lập đơn vị ma). Trong các nguồn tiền cần rửa thì có lẽ nguồn kinh doanh là phản ánh tính toàn cầu hóa nhiều nhất, nhưng một trong những biểu hiện là việc khai man giá chuyển giao (transfer price) để tránh thuế của các đơn vị xuyên quốc gia.

Tất nhiên, ba nhóm trên không hoàn toàn biệt lập: tham nhũng, rửa tiền, và kinh doanh bất chính có nhiều chỗ giống nhau, cấu kết với nhau, và tiếp sức cho nhau. Ví dụ, tham nhũng thì cần có người để rửa tiền hối lộ, người rửa tiền này có thể là tội phạm chuyên nghiệp, hoặc đơn vị ma. Ngược lại, tội phạm và doanh nghiệp cũng thường đút lót các quan chức tham ô để làm ngơ dịch vụ rửa tiền.

1.3 Công nghiệp rửa tiền

Dù không ít tội phạm đích thân rửa tiền bẩn của mình, một ngành “công nghiệp” rửa tiền đã xuất hiện để phục vụ những cá thể có tiền bẩn. Đội ngũ của ngành này, chủ chốt là những người rửa tiền chuyên nghiệp, ngày càng được tăng cường với nhiều luật sư cao giá, người giao dịch chứng khoán, mua bán bất động sản, cố vấn thuế vụ, kế toán… Thật vậy, có lẽ biến tướng nổi bật nhất của bộ máy rửa tiền là càng ngày nó càng xâm nhập sâu vào nhiều lĩnh vực kinh doanh, ngành nghề tương đối có uy tín trong xã hội (như các ngân hàng lớn, hiệp hội thể thao, cơ sở văn hóa, thậm chí các cơ quan từ thiện). Qua đó, cách thức và phương tiện rửa tiền ngày càng phức hợp, nhiều chủng loại, quy mô hơn.

Nhìn chung, hình thức rửa tiền cũng đang trải qua nhiều thay đổi: ít nương tựa tiền mặt, vào hệ thống ngân hàng… nhưng sử dụng nhiều hơn các khí cụ và thị trường tài chính khác (như chứng khoán) hoặc hình thức “hàng đổi hàng” (ví dụ: ma túy đổi lấy vũ khí).

Từ thập kỷ 1990, công nghiệp rửa tiền lại được thêm nhiều “cú hích” do các thay đổi về thể chế và chính sách tài chính cũng như những tiến bộ về công nghệ.

Thứ nhất, hầu hết mọi quốc gia đều nới lỏng kiểm soát ngoại hối, nhất là từ đầu thập kỷ 1990. Ở nhiều nước, việc đổi nội tệ ra ngoại tệ, và ngược lại, là hoàn toàn tự do. Lượng tiền hoán đổi hàng ngày đã tăng từ 590 tỷ USD năm 1989 lên 1.880 tỷ năm 2004. Đi xa hơn, nhiều quốc gia đã chính thức sử dụng chung một thứ tiền (trường hợp đồng euro), hoặc công nhận USD hay euro như là nội tệ bán chính thức của họ. Một số khí cụ tài chính thế hệ (như các loại hợp đồng chứng khoán), nhiều khi rất phức tạp, đã xuất hiện. Nhờ thế, một lượng tiền (tinh khiết hay bẩn) khổng lồ có thể được chuyển từ nước này sang nước khác trong nháy mắt, ngoài tầm kiểm soát của cơ quan công lực.

Thứ nhị, tiến độ mở cửa kinh tế ở hầu hết các nước đã tăng vọt, nhất là từ 10-15 năm gần đây. Các thị trường tài chính (khác lạ là vốn) trở nên thông thoáng hơn. Số lượng tiền lưu hành toàn cầu đã tăng gấp ba (từ 6.800 tỷ USD năm 1990 lên tới 19.900 tỷ USD năm 2005), mức độ phức tạp cũng tăng lên. Hiển nhiên, càng nhiều loại hình dịch vụ tài chính thì càng lắm cơ hội và cách thức để chuyển tiền phi pháp, hoặc đưa tiền bẩn vào luồng tiền tinh khiết.

Thứ ba, cạnh tranh thu hút vốn ngày càng kịch liệt giữa các nước, các đơn vị phát triển chứng khoán, các ngân hàng và các loại định chế tài chính trung gian khác. Đây cũng là sự kiện làm những người rửa tiền thích thú vì họ biết rằng sớm muộn gì cũng có ngân hàng, hay các đơn vị chứng khoán, sẵn sàng nhận tiền của họ nhưng không cần biết nguồn gốc tiền ấy.

Thứ tư, là tác động của cuộc cách mạng thông tin. Ở rất nhiều nước, ngân hàng là lĩnh vực đưa tiến bộ công nghệ thông tin vào ứng dụng sớm và nhanh nhất. Những thành quả của cuộc cách mạng thông tin đã được những người rửa tiền lợi dụng triệt để, trong khi đó, ở lĩnh vực này, các cơ quan công lực tỏ ra chậm chạp chạp hơn nhiều, nhất là khi họ cần phối hợp giữa nhiều địa phương hay xuyên quốc gia.

Cuối cùng, phải kể tới những lối rửa tiền thế hệ, sử dụng internet. Những trang web “đen” như trang sex, cờ bạc, cá cược… thường được dùng để rửa tiền vì các cơ quan công lực khó có thể truy ra tiền ấy từ đâu tới và vào tay ai.

1.4 Hậu quả và chính sách phòng chống rửa tiền

Cũng có người cho rằng, một số quốc gia, nhất là ở phương Tây, đã có lợi nhờ tiền bẩn.

Khách quan nhìn từ quan điểm phân bố nguồn lực (tạm gác qua một bên những phán đoán đạo lý và pháp luật), một số nhà kinh tế cực đoan (tôn sùng thị trường) cho rằng không có tiền nào là bẩn, tiền nào là tinh khiết. Theo họ, “rửa tiền” chỉ là phản ứng “hợp lý” của mọi “cá thể kinh tế”: không ai muốn trả thuế và ai cũng muốn vận dụng tài sản của mình vào những hoạt động lấy lại nhiều lợi nhuận nhất. Như vậy, tiền bẩn, theo họ, đã giúp phát triển kinh tế.

Song, ngay trên cơ sở thuần lý thuyết, ý kiến này là hoàn toàn sai lầm. Tự bạn dạng chất của nó, sự phân bố tài nguyên do rửa tiền không chỉ theo tín hiệu lợi nhuận, nhưng phần lớn là để trốn tránh luật pháp. Hoạt động rửa tiền vừa lãng phí nguồn lực kinh tế của xã hội (vào các hoạt động tội phạm sinh ra tiền bẩn, thay vì vào các hoạt động sản xuất thật sự hữu ích), vừa bóp méo sự phân bố các nguồn lực ấy.

Ngoài những ảnh hưởng về phân bố tài nguyên, luồng tiền bẩn cũng sẽ làm sai lệch các thống kê kinh tế. Ngoài ra, ảnh hưởng của mỗi loại tiền bẩn có khác nhau (chẳng hạn tiền bẩn do tham nhũng có ảnh huởng khác tiền bẩn do buôn lậu). Thiếu những con số đúng mực, tất nhiên là chính sách kinh tế (nhất là về tiền tệ, như việc điều chỉnh lãi suất) sẽ không thể đúng liều lượng và hữu hiệu được.

Tiền bẩn và hoạt động rửa tiền cũng ảnh hưởng thâm thúy tới phân bố thu nhập (tạo bất công) và làm chao đảo sự tín nhiệm của xã hội vào các thị trường tài chính. Nhìn từ quan điểm tăng trưởng vĩ mô, có thể đây là tai hại nguy hiểm nhất.

Làm sao để chống rửa tiền? Rõ ràng là cần sự quyết tâm của mọi quốc gia và sự phối hợp toàn cầu. Một khó khăn căn bạn dạng hiện nay là mỗi nước diễn đạt tính trọng yếu của mỗi loại tiền bẩn một khác. Ở các nước chậm chạp tiến thì nạn tham nhũng rửa tiền là vấn đề nhức nhối nhất. Trái lại, các nước phương tây thì xem việc rửa tiền bẩn liên hệ tới khủng bố là trọng yếu nhất và không hề “chê” tiền bẩn do tham nhũng ở các nước khác.

Mọi vướng mắc pháp lý liên quan tới hành vi rửa tiền, quy định pháp luật Việt Nam về rửa tiền hãy gọi ngay: 1900.0159 để được luật sư tư vấn và giải đáp cụ thể. Trân trọng./.

2. Tội hợp pháp hoá tiền, tài sản do phạm tội nhưng có (Tội rửa tiền ) ?

Theo quy định tại điều 324 Bộ luật hình sự (BLHS) có quy định về tội danh tội rửa tiền, tài sản do phạm tội nhưng có (Tội rửa tiền) – Thông tin cụ thể vui lòng liên hệ 0919 123 698 để được tư vấn trực tiếp:

Điều 324 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 (BLHS) có quy định về tội danh tội rửa tiền, tài sản do phạm tội nhưng có:

Điều 324. Tội rửa tiền

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm tới 05 năm:

a) Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào giao dịch tài chính, ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội nhưng có hoặc biết hay có cơ Sở để biết là do người khác phạm tội nhưng có;

b) Sử dụng tiền, tài sản do mình phạm tội nhưng có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác thực hiện hành vi phạm tội nhưng có vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác;

c) Che giấu thông tin về nguồn gốc, bạn dạng chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do mình phạm tội nhưng có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội nhưng có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó;

d) Thực hiện một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b và c khoản này đối với tiền, tài sản biết là có được từ việc chuyển dịch, chuyển nhượng, chuyển đổi tiền, tài sản do người khác thực hiện hành vi phạm tội nhưng có.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm tới 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Phạm tội 02 lần trở lên;

d) Có tính chất chuyên nghiệp;

đ) Dùng thủ đoạn phức hợp, xảo quyệt;

e) Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200.000.000 đồng tới dưới 500.000.000 đồng;

g) Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng tới dưới 100.000.000 đồng;

h) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm tới 15 năm:

a) Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên;

c) Gây ảnh hưởng xấu tới an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.

4. Người sẵn sàng phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng tới 03 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng tới 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm tới 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

6. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng tới 5.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, c, d, đ, e, g và h khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng tới 10.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 10.000.000.000 đồng tới 20.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 01 năm tới 03 năm;

d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng tới 5.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm tới 03 năm.

Căn cứ quy định trên, em trai bạn bị Cơ quan điều tra bắt về hành vi phạm tội rửa tiền trong trường hợp bị truy tố và xét xử tại Tòa thì tùy theo tính chất và mức độ phạm tội và nhân thân để Tòa án xem xét tuyên một bạn dạng án thích hợp với hành vi phạm tội.

XEM THÊM: Luật giao thông đường bộ mới nhất cho ô tô, xe máy năm 2020

3. Như thế nào sẽ bị truy cứu trách nhiệm về tội rửa tiền ?

Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi cần tư vấn như sau: Có một người quốc tịch Anh gởi cho tôi gói hàng từ Malaysia về Vietnam qua đơn vị S. Tổ chức này yêu cầu tôi đóng một số tiền là 5500USD để làm thủ tục nhận hàng.
Tôi đã đóng được 3000USD và không thể tiếp tục đóng tiếp vì lý do tài chính. Tôi yêu cầu họ cho tôi thanh toán phần còn lại sau khi gói hàng đến tay nhưng họ không đồng ý và nói sẽ thưa tôi ra tòa án quốc tế về tội rửa tiền. Số tiền tôi chuyển cho họ qua một tài khoản ở Vietnam tại Ngân hàng B.
Vậy tôi có phải là người rửa tiền không? Nói thật là tôi không muốn nhận gói hàng này vì theo tôi biết bên trong là tiền và đồ trang sức bằng vàng. ?
Mong nhận ra phản hồi sớm của quý đơn vị. Chân thành cảm ơn!
Người gửi: K.A

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự về rửa tiền, gọi: 1900.0159

Trả lời:

Theo quy định của Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 , hành vi rửa tiền được quy định như sau:

Điều 324. Tội rửa tiền

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm tới 05 năm:

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm tới 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Phạm tội 02 lần trở lên;

d) Có tính chất chuyên nghiệp;

đ) Dùng thủ đoạn phức hợp, xảo quyệt;

e) Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200.000.000 đồng tới dưới 500.000.000 đồng;

g) Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng tới dưới 100.000.000 đồng;

h) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm tới 15 năm:

a) Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên;

c) Gây ảnh hưởng xấu tới an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.

4. Người sẵn sàng phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng tới 03 năm.

6. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng tới 5.000.000.000 đồng;

d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

Như vậy, khi một người có một trong các hành vi trên thì sẽ được xem là có hành vi rửa tiền. Do đó, với trường hợp của bạn, vì bạn chưa nêu rõ các tình tiết nên chúng tôi sẽ tạo thành các trường hợp sau:

Trường hợp 1: bạn biết rõ tài sản nhưng người nước ngoài gửi cho bạn là tài sản do phạm tội nhưng có nhưng bạn vẫn tiến hành các giao dịch chuyển tiền, nhận hàng thông qua ngân hàng B. Trong trường hợp này, hành vi của bạn có thể cấu thành tội rửa tiền theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 324 Bộ luật hình sự.

Trường hợp 2: bạn biết rõ tài sản nhưng người nước ngoài gửi cho bạn là tài sản hợp pháp hoặc bạn không biết tài sản bạn nhận là do phạm tội nhưng có, việc nhận hàng không liên quan tới các tài sản trái phép thì hành vi của bạn không phải là hành vi rửa tiền và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc bạn nhận hàng và chuyển tiền trong trường hợp này chỉ đơn thuần là một giao dịch dân sự. Vì thế bên đơn vị S không có quyền kiện bạn ra tòa án quốc tế về tội rửa tiền nhưng chỉ có thể khởi kiện vụ án dân sự về việc bạn không hoàn thành nghĩ vụ thanh toán theo hợp đồng nếu như bạn và họ không có thỏa thuận khác hoặc họ không đồng ý gia hạn thời gian thanh toán cho bạn.

Vì thế, hành vi của bạn có cấu thành tội rửa tiền hay không phải tùy thuộc vào các tình tiết khách quan của vụ việc như chúng tôi đã phân tích ở trên.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi với yêu cầu của bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn đơn vị chúng tôi. Trân trọng./.

4. Tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán & tội rửa tiền

“Cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán”; “sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; thao túng giá chứng khoán” và “rửa tiền” là những tội danh lần trước tiên được đưa vào Bộ luật hình sự và chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2010. Nếu quí vị là một doanh nhân hoặc quan tâm tới lĩnh vực tài chính, thì đây là những thông tin không thể không biết.

Luật hình sự là văn bạn dạng qui định thế nào là những hành vi phạm tội và các hình phạt tương ứng với hành vi phạm tội đó.

Bộ luật hình sự lần gần đây nhất tại Việt Nam ban hành vào năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

Ngày 20-07-2000, Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM (nay là Sở Giao dịch Chứng khoán ) chính thức khai trương, khắc ghi sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam. Tới năm 2005, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đi vào hoạt động.

Ngày 29-6-2006, Quốc Hội thông qua Luật Chứng khoán, có hiệu lực từ ngày 1-1-2007. Đây là nền tảng pháp lý trọng yếu trong hoạt động của thị trường chứng khoán tại Việt Nam.

Có thể nói khoảng 5 năm trở lại đây, hoạt động kinh doanh chứng khoán đã và đang diễn ra khá sôi động với đủ sắc thái hỉ nộ ái ố. Tính tới nay đã có trên 100 sàn giao dịch chứng khoán được xây dừng và hoạt động. Chỉ số chứng khoán sau vài năm đầu “thẳng tiến” nhị năm qua đã biến động theo chiều hướng đi đúng theo qui luật, tức là bám sát “giá trị thật” của chứng khoán.

Tuy vậy, có thể thấy việc chỉ số chứng khoán lên – xuống hiện vẫn còn theo tâm lý đám đông, với sự tác động từ rất nhiều kênh – chính thống lẫn tin đồn và nhiều khi hoàn toàn không đúng mực. Những sự tác động không theo một luật lệ nào và nằm ngoài sự kiểm soát rõ ràng đã và tác động xấu tới hoạt động đầu tư chứng khoán lành mạnh và cần phải được điều chỉnh bằng pháp luật.

Tại các nước tư bạn dạng, các qui định của pháp luật trong lĩnh vực tài chính là rất nghiêm ngặt. Chuyện quan chức, nhân viên làm việc tại các sàn chứng khoán bị xử lý về mặt hình sự là điều khá tầm thường, tất yếu. ( Xem bài tư liệu cuối bài viết này).

Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017 có những tội danh về chứng khoán như sau:

Điều 209. Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán: “Người nào cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, hoạt động kinh doanh chứng khoán, tổ chức thị trường, đăng ký, lưu ký, bù trừ hoặc thanh toán chứng khoán”

Điều 210. Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán: “Người nào biết được thông tin liên quan tới đơn vị đại chúng hoặc quỹ đại chúng chưa được công bố nhưng nếu được công bố có thể ảnh hưởng lớn tới giá chứng khoán của đơn vị đại chúng hoặc quỹ đại chúng đó nhưng sử dụng thông tin này để mua bán chứng khoán hoặc tiết lộ, giúp sức thông tin này hoặc tư vấn cho người khác mua bán chứng khoán trên cơ sở thông tin này, thu lợi bất chính từ 300.000.000 đồng tới dưới 1.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 500.000.000 đồng tới dưới 1.500.000.000 đồng”

Điều 211. Tội thao túng thị trường chứng khoán: “Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng tới dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng tới dưới 3.000.000.000 đồng”

Điều 212. Tội làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán: “Người nào làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán thu lợi bất chính từ 1.000.000.000 đồng tới dưới 2.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.500.000.000 đồng tới dưới 3.000.000.000 đồng”

Tội rửa tiền

“Rửa tiền” là một thuật ngữ không thế hệ trong lĩnh vực tài chính. Nhưng đây cũng là lần trước tiên khái niệm và tội danh “rửa tiền” được chính thức đưa vào pháp luật hình sự Việt Nam.

Điều 324. Tội rửa tiền

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm tới 05 năm:

Tội phạm trong hoạt động chứng khoán quốc tế :

Tỷ phú Mỹ bị bắt vì buôn chứng khoán phi pháp

Hãng tin Reuters đưa tin ngày 16-10-2009, tỷ phú Mỹ Raj Rajaratnam, Chủ tịch quỹ đầu tư Galleon Group, đã bị bắt tại thành phố New York vì liên quan tới hàng loạt phi vụ chứng khoán có sử dụng những thông tin mật và các tư liệu nội bộ của các tập đoàn tài chính.

Tỷ phú 52 tuổi cùng 5 cộng sự đã bị truy tố về các tội danh mua bán đầu tư và thu lợi trái phép số tiền lên tới 25 triệu USD. Theo bạn dạng cáo trạng, nghi can cùng các cộng sự đã bỏ tiền mua chuộc các nhân viên cao cấp của đơn vị IBM, Intel… để nắm được những tin tức trọng yếu trước khi chúng được công bố, từ đó mua hay bán các cổ phiếu của các đơn vị trên nhằm kiếm lợi trái phép.

Tờ “Nhật báo phố Wall” (Wall Street Journal) còn cho biết, nhà tỷ phú Mỹ gốc Sri Lanka này, cùng một số đồng hương ấm no, đã giúp sức tiền bạc cho lực lượng Những con hổ giải phóng Tamil nhưng Mỹ liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố.

Với một loạt tội danh, tỷ phú Rajaratnam có thể đương đầu với mức án 200 năm tù giam. Hiện nghi can đã đóng 100 triệu USD tiền bảo lãnh để được tại ngoại chờ ngày ra tòa.

Rajaratnam mang nhị quốc tịch Mỹ và Sri Lanka, tới Mỹ du học từ nhiều năm trước và tốt nghiệp một trường đại học tên tuổi. Rajaratnam xây dừng Quỹ đầu tư Galleon Group vào năm 1996 với các chi nhánh ở New York, California, Trung Quốc, Đài Loan và Ấn Độ.

Quỹ đầu tư Galleon hiện quản lý 7 tỷ USD tiền đầu tư của khách hàng.

Theo tạp chí Forbes, Rajaratnam là người giàu thứ 559 ở Mỹ với số tài sản lên tới 1,3 tỷ USD. Ông đang sống trong một căn nhà trị giá 10 triệu USD ở thành phố New York.

5. Phòng chống rửa tiền ở Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế

Ngày nay, thuật ngữ “rửa tiền” không còn xa lạ trong đời sống kinh tế quốc tế. “Rửa tiền (money laundering) cách nói ẩn dụ là “làm tinh khiết đồng tiền” thích hợp theo luật pháp, là hoạt động giao dịch tài chính khác lạ để giấu tên, nguồn và nơi tới của đồng tiền, nó là hoạt động chính của kinh tế ngầm. Nói một cách dễ hiểu, rửa tiền là việc biến đồng tiền phạm pháp thành đồng tiền hợp pháp để sử dụng”1.

Chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố đã và đang trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia và các tổ chức quốc tế trong suốt gần 20 năm qua2. Việt Nam đã gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), không thể đứng bên lề trận chiến chống rửa tiền của các quốc gia và tổ chức quốc tế. Vậy Việt Nam nên mở màn phòng chống rửa tiền từ đâu? Đây là một vấn đề rất phức tạp, không dễ đưa ra câu trả lời. Bài viết này không có tham vọng trả lời câu hỏi trên nhưng chỉ bước đầu nhận dạng các hoạt động kinh tế có nguy cơ trở thành khí cụ rửa tiền ở Việt Nam, từ đó đưa ra định hướng phát triển hoạt động phòng chống rửa tiền trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

I. Hoàn toàn về rửa tiền

1. Khái niệm rửa tiền theo pháp luật Việt Nam

Luật các Tổ chức tín dụng năm 1997 đã có quy định về trách nhiệm của các tổ chức tín dụng đối với các khoản tiền có nguồn gốc trái phép nhưng chưa sử dụng có thuật ngữ “rửa tiền”. Theo Điều 19 Luật các tổ chức tín dụng “1. Tổ chức tín dụng và các tổ chức khác có hoạt động ngân hàng không được che giấu, thực hiện bất kỳ dịch vụ nào liên quan tới khoản tiền đã có bằng chứng về nguồn gốc trái phép. 2. Trong trường hợp phát hiện các khoản tiền có dấu hiệu trái phép, tổ chức tín dụng và các tổ chức khác có hoạt động ngân hàng phải thông báo ngay cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”

Ngày 07/6/2005, Chính phủ ban hành Nghị định số 74/2005/NĐ-CP về phòng, chống rửa tiền. Trong Nghị định này, lần trước tiên thuật ngữ rửa tiền được sử dụng và giải thích như sau:

“Rửa tiền là hành vi của cá nhân, tổ chức tìm cách hợp pháp hoá tiền, tài sản do phạm tội nhưng có thông qua các hoạt động cụ thể sau đây:

a) Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào một giao dịch liên quan tới tiền, tài sản do phạm tội nhưng có;

b) Thu nhận, chiếm giữ, chuyển dịch, chuyển đổi, chuyển nhượng, vận chuyển, sử dụng, vận chuyển qua biên giới tiền, tài sản do phạm tội nhưng có;

c) Đầu tư vào một dự án, một công trình, góp vốn vào một doanh nghiệp hoặc tìm cách khác che đậy, nguỵ trang hoặc cản trở việc xác minh nguồn gốc, bạn dạng chất thật sự hoặc vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do phạm tội nhưng có”.

Như vậy, thực chất quy định về chống rửa tiền thông qua hoạt động ngân hàng đã có từ năm 1997, nhưng tới Nghị định số 74/2005/NĐ-CP thuật ngữ “rửa tiền” thế hệ được sử dụng và phạm vi của thuật ngữ này được hiểu khá hẹp, chỉ giới hạn trong 3 nhóm hành vi nhưng thôi.

2. Nhận diện quá trình rửa tiền:

Việc rửa tiền thường được tiến hành theo một chu trình cơ bạn dạng bao gồm 3 giai đoạn: phân phối, dàn trải, hội nhập.

– Giai đoạn phân phối (placement): Phân phối nguồn tiền từ các hoạt động phi pháp vào các định chế tài chính nhưng không bị phát hiện do các cơ quan luật pháp. Các tội phạm rửa tiền thực hiện đầu tư phân tán bằng cách chia các khoản “tiền bẩn” thành nhiều khoản tiền nhỏ dưới mức quy định.

– Giai đoạn dàn trải (layering): Tiền được chuyển từ tổ chức tài chính nầy sang tổ chức tài chính khác để che giấu nguồn gốc và chủ sở hữu của tiền. Thực chất đây là quy trình tạo ra một chuỗi các giao dịch nhằm mục đích che đậy các nguồn tiền từ các hoạt động phi pháp và làm cho chúng ngày càng xa nguồn gốc ban sơ.

– Giai đoạn hội nhập (integration): Tiền được đầu tư vào những hoạt động kinh doanh hợp pháp3.

II. Nhận diện hoạt động kinh tế có khả năng là khí cụ rửa tiền ở Việt Nam:

Cách đây 3 năm, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã đưa ra cảnh báo: Việt Nam đang trở thành mục tiêu của hoạt động rửa tiền vì hệ thống thanh tra, giám sát, hệ thống kế toán và tìm hiểu khách hàng của các ngân hàng còn kém phát triển; mức độ sử dụng tiền mặt và các luồng chuyển tiền không chính thức khá lớn làm cho việc kiểm soát các giao dịch, thanh toán trở nên khó khăn4.

Quan sát tình hình kinh tế Việt Nam những năm gần đây, chúng ta dễ dàng nhận ra thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán là nhị thị trường nhưng vận tốc phát triển của chúng rất khó dự đoán, dễ đi từ trạng thái phát triển nóng chuyển sang đóng băng. Không đi sâu vào diễn biến của nhị thị trường này, nhưng nhìn chung chỉ số VN –Index của thị trường chứng khoán liên tục tăng cao trong năm 2007 và đầu năm 2008. Tương tự thị trường bất động sản cũng tăng cao trong nửa cuối năm 2007, nổi bật với hình ảnh những vụ chen lấn nhau mua căn hộ cao cấp tại TP.HCM từ căn hộ The Manor, Phú Mỹ Hưng, The Mansio5, sau đó là The Vista tới Sky Garden 36, với giá bán được đẩy từ 1.600 USD lên tới 2.800 USD/m2 chỉ trong vài ngày7! Điều này cho thấy gì? Có một luồng tiền rất lớn đã đổ vào thị trường này! Nhưng việc kiểm tra nguồn gốc của lượng tiền này không được quan tâm đúng mức.

Ngay trong tháng 3/2007, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phùng Khắc Kế đã có cảnh báo rửa tiền tham nhũng qua thị trường chứng khoán “Nói tới nguồn trong nước, tôi cũng phải nói thêm một điều nhưng lâu nay báo chí và các chuyên gia kinh tế chưa nói tới là có một lượng tiền hình thành từ tiền thất thoát hay là tham nhũng cũng vậy. Chúng ta biết rằng, nguồn vốn xây dựng cơ bạn dạng và nguồn vốn đầu tư nói chung là rất lớn; chỉ với con số thanh tra nêu là 10% thất thoát vào túi các cá nhân trong các lĩnh vực này thì cũng đã là một con số rất lớn. Ví dụ, một năm đầu từ 200 ngàn tỷ thì 10% thì con số này là 20 ngàn tỷ; số vốn này nếu chuyển qua đầu tư chứng khoán cũng là một yếu tố thúc đẩy sự nóng lên của thị trường trong thời gian qua”8. Ngoài ra, cũng chưa kiểm tra, giám sát được nguồn vốn của các quỹ đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam mặc dù số lượng các quỹ không nhiều. Đối với thị trường bất động sản, căn hộ trị giá cả tỷ đồng, nhưng đa số đều thanh toán bằng tiền mặt, nhưng hoạt động điều tra, phân tích các giao dịch này chưa được thực hiện.

III. Hoạt động phòng chống rửa tiền hiện nay và định hướng phát triển:

1. Hoạt động phòng chống rửa tiền hiện nay:

Nhằm mục tiêu phòng chống rửa tiền, Trung tâm thông tin chống rửa tiền thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã được xây dừng theo Quyết định số 1002/QĐ-NHNN ngày 08/7/2005 của Thống đốc NHNN Việt Nam. Theo Quyết định số 1002/QĐ-NHNN, Trung tâm thông tin chống rửa tiền thuộc NHNN chính thức đi vào hoạt động từ 01/8/2005. Tới nay, Trung tâm này đã nhận được khoảng 20 thông báo về các giao dịch tình nghi là rửa tiền. Tuy nhiên, chưa một vụ nghi vấn nào được kết luận là hành vi rửa tiền9. Chưa có hành vi nghi vấn nào được kết luận là hành vi rửa tiền có thể hiểu là tại Việt Nam chưa có hành vi rửa tiền? Hoàn toàn không phải vậy. Các giao dịch về tài chính ở VN chủ yếu là tiền mặt trao tay, ít dùng các công nghệ thanh toán như các nước trên thế giới. Điều này khiến việc kiểm tra hoạt động rửa tiền gần như không thể thực hiện.

Đầu tháng 10/2008, vụ án rửa tiền xuyên quốc gia trước tiên ở VN đã được phát hiện, xác định rõ nguồn gốc xuất xứ tiền phạm pháp và bắt được đối tượng phạm tội là người nước ngoài. Bọn tội phạm đánh cắp từ một tài khoản có uy tín tại nước ngoài, chuyển vào VN tại 2 chi nhánh ngân hàng thương mại tại Đà Nẵng và Bà Rịa – Vũng Tàu. Từ đó, đối tượng tên Baggio Carlitos Linska (quốc tịch Mozambique), kẻ đã mở tài khoản và rút trên 4,1 tỷ đồng tại Đà Nẵng đã bị bắt tạm giữ tại sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) ngày 24-9. Cùng lúc, Phòng Bình an kinh tế (PA17) Công an Đà Nẵng cũng phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu bắt tạm giữ khẩn cấp đối với Massamba Lendebe Elvis, quốc tịch Mozambique tại Bà Rịa – Vũng Tàu. Riêng đối tượng Niaty Lokasso Djamba, quốc tịch Congo – kẻ đã mở tài khoản và được chuyển số tiền trên 3,34 tỷ đồng tại Bà Rịa – Vũng Tàu đã bỏ trốn10.

2. Định hướng phát triển:

Việt Nam trở thành thành viên (Member Jurisdiction) thứ 33 của Nhóm Châu Á – Thái Bình Dương (Asia Pacific Group – APG)- tổ chức quốc tế mang tính tự quản và hợp tác- về chống rửa tiền vào tháng 5/200711. Là thành viên của APG, Chính phủ VN cam kết thi hành theo đúng các pháp luật phòng chống rửa tiền, khác lạ là phải thực thi 40 khuyến nghị12 của lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (Financial Action Task Force on Money-Laundering – FATF13). Điều này có nghĩa là Việt Nam vừa tuân thủ theo các quy định quốc tế vừa phải để cho FATF giám sát và theo dõi cơ chế chống rửa tiền một cách ngặt nghèo và cũng như phải được các cơ quan độc lập khác diễn đạt, xem xét14. Như vậy, hoạt động phòng chống rửa tiền hiện nay cần phải theo định hướng phát triển sau:

Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật về chống rửa tiền theo tiêu chuẩn quốc tế.

Tháng 2/2004, Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hiệp quốc (LHQ) đã công bố ấn phẩm “An overview of the UN conventions and the international standards concerning anti-money laundering legislation”15. Ấn phẩm này tập hợp, hệ thống hóa quy định của các công ước của Liên hợp quốc và các tiêu chuẩn quốc tế liên quan tới chống rửa tiền theo 16 nhóm chủ đề như sau: các định nghĩa về tài chính, nhận diện khách hàng, lưu giữ thông tin, thông báo.… Trong tài liệu này không chỉ giới thiệu quy định của các công ước của LHQ nhưng còn có các Chỉ thị (Directive) của Nghị viện châu Âu, các khuyến nghị (recommendations) của Lực lượng đặc nhiệm tài chính chống rửa tiền (FATF). Tháng 1/2007, ấn phẩm này được cập nhật các quy định thế hệ của Hội đồng châu Âu. Trong 40 khuyến nghị của FATF nhưng Việt Nam phải tuân thủ có khuyến nghị số 1 và số 2 chỉ rõ việc hình sự hóa hành vi rửa tiền cần phải thích hợp với tiêu chuẩn công bố trong Công ước Viên và Công ước Palermo. So sánh yêu cầu hình sự hóa của Công ước Viên và Công ước Palermo và khuyến nghị của FATF, Việt Nam đã hình sự hóa khá nhiều các hành vi rửa tiền, tuy nhiên vẫn còn phải bổ sung các tội danh thế hệ vào Bộ luật Hình sự cho thích hợp với tiêu chuẩn quốc tế về chống rửa tiền và tài trợ khủng bố như tội giao dịch nội gián, tội thao túng thị trường, tội tài trợ khủng bố, tội buôn người (BLHS năm 1999 chỉ có tội buôn bán phụ nữ (Điều 119), tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em (Điều 120)), tội đưa người nhập cư trái phép.

Bên cạnh việc bổ sung thêm tội danh thế hệ vào Bộ luật Hình sự, Việt Nam cần sửa đổi khái niệm rửa tiền trong Nghị định số 74/2005/NĐ-CP cho thích hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Điều lưu ý về mặt thuật ngữ, Công ước Viên của Liên hợp quốc chưa sử dụng thuật ngữ rửa tiền; Công ước Palermo và Công ước về chống tham nhũng sử dụng thuật ngữ “laundering of proceeds of crime”, theo sát nghĩa của thuật ngữ này, chúng ta có thể gọi là rửa tiền/tài sản có nguồn gốc từ tội phạm; khuyến nghị của FATF sử dụng thuật ngữ “money laundering”, có nghĩa là rửa tiền. Tất cả các văn bạn dạng trên không đưa ra định nghĩa về “laundering of proceeds of crime” hay “money-laundering” nhưng chỉ xác định các hành vi vi phạm pháp luật liên quan tới tài sản có nguồn gốc trái phép hoặc do phạm tội nhưng có cần phải được quy định là tội phạm. Về mặt hình thức văn bạn dạng, chúng tôi đồng ý với ông Ric Power, cố vấn phòng chống tội phạm rửa tiền và tài trợ khủng bố, chương trình toàn cầu phòng chống rửa tiền, cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hiệp quốc là Việt Nam cần tiến tới xây dựng Luật Phòng chống rửa tiền16.

Thứ nhị, xây dựng cơ quan tình báo tài chính (Financial Intelligence Unit-FIU) với công dụng và vai trò theo khuyến nghị số 26 của FATF. Hiện nay, Trung tâm thông tin chống rửa tiền thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nhưng Ngân hàng nhà nước Việt Nam chỉ là cơ quan ngang bộ – quy định tại Điều 1 của Luật Ngân hàng Nhà nước năm 1997 và Điều 1 Nghị định số 96/2008/NĐ-CP ngày 26/8/2008 quy định công dụng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chưa có vị trí độc lập như các cơ quan tình báo tài chính của các quốc gia khác. Ví dụ như Indonesia đã có FIU vào năm 2002 theo 1 đạo luật của quốc hội; Philippines có Hội đồng chống rửa tiền (AMLC), cũng là FIU của Philippines, luật chống rửa tiền cho phép AMLC huy động sử hỗ trợ của bất kỳ nhánh nào thuộc Chính phủ….

Thứ ba, phát triển hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt. Đây là một vấn đề khó khăn, nhưng Việt Nam phải từng bước thực hiện. Việc phát triển hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt như thế nào là xứng đáng là một đề tài nghiên cứu khoa học được đầu tư thỏa đáng

XEM THÊM: Mẫu Phụ lục Hợp đồng đúng pháp luật mới nhất‎ hiện nay!

Tội rửa tiền có thể bị phạt tới 20 tỉ đồng

Theo LS Phát, các cá nhân phạm tội này còn có thể bị phạt số tiền từ 20 triệu đồng tới 20 tỉ đồng, tùy theo mức độ phạm tội; đồng thời, sẽ bị đình chỉ hoạt động một thời gian hoặc vĩnh viễn.

Trong vụ án đánh bạc nghìn tỉ do Phan Sào Nam chủ mưu, cơ quan công an cũng đã có quyết định khởi tố các bị cáo về tội danh này và tòa án tỉnh Phú Thọ cũng đã tiến hành xét xử vào năm 2018. Phan Sào Nam bị tuyên phạt 3 năm tù về tội rửa tiền.

Bùi Quang Huy, Tổng giám đốc Tổ chức Nhật Cường, ngoài hành vi buôn lậu, cũng bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố về tội rửa tiền.

Thế hệ đây nhất, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM cũng đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Thái Lực (là em ruột Nguyễn Thái Luyện, Chủ tịch HĐQT Tổ chức Alibaba) về tội rửa tiền.

#rửa tiền là gì
#Phòng, chống rửa tiền là gì
#Nhận rửa tiền
#Tìm nguồn rửa tiền
#Máy rửa tiền
#Biện pháp phòng, chống rửa tiền
#Chuyển tiền trái phép là gì
#Tài trợ khủng bố là gì
#Rủi ro rửa tiền là gì

“Trong trường hợp cụ thể đối với Nguyễn Thái Lực bị cáo buộc với “tội rửa tiền”, cơ quan điều tra đang dựa trên cơ sở là Nguyễn Thái Lực biết Nguyễn Thái Luyện thực hiện hành vi lừa đảo để chiếm đoạt tiền của người khác. Các khoản tiền chuyển về cho các đơn vị do người em trai đứng tên không xuất phát từ bạn dạng chất hoạt động thật của các doanh nghiệp, nhưng nó có được từ hành vi của Luyện, từ sự lãnh đạo của Luyện. Và sau đó dòng tiền đã đã chuyển hóa bằng việc mua tài sản, chuyển tiền đi cho người thân”, ông Phát cho biết.
Rửa tiền là hành vi không chỉ vi phạm các nguyên tắc đạo đức trong xã hội nhưng còn có tác động tiêu cực tới hoạt động của nền kinh tế và của toàn xã hội. Do vậy, chúng ta cần chung tay ngăn chặn hành vi rửa tiền dưới mọi hình thức.

Để được tư vấn cụ thể, liên lạc với chúng tôi:

Mọi thông tin cụ thể quý khách vui lòng liên hệ:

SĐT: 0919 123 698

Email: lienhe@vanluat.vn

hoặc có thể tới trực tiếp tới Văn phòng chúng tôi theo địa chỉ sau:

CÔNG TY VẠN LUẬT
HÀ NỘI:P803 Tòa N01T3, Khu Ngoại Giao Đoàn, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội
TP.HCM:22B, đường 25, phường Bình An, Quận 2 – TP.HCM
HOTLINE: 02473 023 698