Việc vẽ tranh, bản vẽ trên máy tính hoặc trên bất kỳ chất liệu nào đều được gọi là tác phẩm tạo hình. Theo định nghĩa tại Khoản 1, Điều 13 của Nghị định số 22/2019/NĐ-CP về Sở hữu trí tuệ, tác phẩm tạo hình được hiểu là tác phẩm được thể hiện bằng đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục như tranh vẽ, đồ họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt và các hình thức tương tự, tồn tại dưới dạng độc bản. Đối với đồ họa, tác phẩm có thể được thể hiện tới phiên bản thứ 50 và có chữ ký của tác giả.
Nghệ thuật tạo hình là một loại hình nghệ thuật đã xuất hiện và phát triển từ rất sớm trong lịch sử của loài người. Nó bao gồm nhiều ngành nghệ thuật sử dụng cùng một phương thức để thể hiện, tạo ra các mối quan hệ không gian và ảnh hưởng đến người xem bằng cảm hứng thị giác và khả năng tưởng tượng của họ. Trong cuộc sống hiện đại, với sự phát triển của công nghệ và Internet, các tác phẩm tạo hình có thể được tạo ra trên nhiều chất liệu và phương tiện khác nhau, có tính thực tiễn và ứng dụng cao hơn. Tuy nhiên, các tác phẩm tạo hình của các tác giả rất dễ bị xâm phạm về quyền sở hữu trí tuệ. Do đó, đăng ký bản quyền tác phẩm tạo hình là rất cần thiết cho các tác giả hoặc chủ sở hữu của chúng.
Chủ thể đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm tạo hình
Theo Điều 13 của Văn bản hợp nhất 07/2019/VBHN-VPQH về Luật Sở hữu trí tuệ, chủ thể có quyền đăng ký bản quyền tác phẩm tạo hình bao gồm:
- Người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và chủ sở hữu quyền tác giả;
- Tổ chức hoặc cá nhân Việt Nam, tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài nào có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nơi nào khác hoặc được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn 30 ngày, tính từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu tiên ở nước khác;
- Tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài có tác phẩm đó được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Việt Nam là thành viên.
Điều kiện bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm tạo hình
Do tác phẩm tạo hình được cấu thành bởi những đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục nên tác giả chủ yếu là những có tay nghề và hơn hết là họ có thẩm mĩ, tính sáng tạo cao. Tác giả đã đầu tư công sức và cả tài chính của bản thân để thể hiện nó trên các chất liệu để sáng tạo ra các tác phẩm đẹp, có tính thẩm mĩ cao. Do vậy, pháp luật sở hữu trí tuệ đã có những quy định nhằm bảo hộ quyền tác giả đối với người sáng tạo những tác phẩm đó. Theo đó, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng muốn được bảo hộ quyền tác giả phải đáp ứng 02 điều kiện sau:
– Điều kiện cần: được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định
– Điều kiện đủ: Được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục tồn tại dưới dạng độc bản. Riêng đối với loại hình đồ họa, có thể được thể hiện tới phiên bản thứ 50, được đánh số thứ tự có chữ ký của tác giả.
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả và các quyền liên quan đến tác phẩm tạo hình
Căn cứ vào Điều 19 và Điều 27 Văn bản hợp nhất 07/VBHN-VPQH 2019 Luật Sở hữu trí tuệ
Quyền nhân thân của tác giả bao gồm: quyền đặt tên cho tác phẩm; quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm; quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kì hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả được bảo hộ vô thời hạn;
Tác phẩm tạo hình có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả chết; trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ 50 sau năm đồng tác giả cuối cùng chết;
Thời hạn bảo hộ quy định trên chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ quyền tác giả.
Theo khoản 2 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 và Điều 2 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 thì hồ sơ đăng ký quyền tác giả gồm các giấy tờ sau:
– Tờ khai đăng ký quyền tác giả;
– Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc hai bản sao bản định hình đối tượng đăng ký quyền liên quan;
– Giấy uỷ quyền, nếu người nộp đơn là người được uỷ quyền;
– Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;
– Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
– Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.
Khi hoàn thiện hồ sơ, bạn nộp hồ sơ cho Cục Bản quyền tác giả.
Trong thời hạn 15 ngày, Cục Bản quyền tác giả sẽ giải quyết cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả. Trong trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Cục Bản quyền tác giả phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn.
Tài liệu để đăng ký bản quyền tác phẩm tạo hình
Theo Điều 50, Khoản 2 của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2019 – Văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH, đơn đăng ký bản quyền tác giả và quyền liên quan bao gồm:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả và quyền liên quan (phải viết bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan hoặc người được ủy quyền nộp đơn ký tên và cung cấp đầy đủ thông tin về người nộp đơn, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan; tóm tắt nội dung tác phẩm và cam kết chịu trách nhiệm đối với các thông tin trong đơn).
- Bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc bản sao định hình đối tượng đăng ký liên quan.
- Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền.
- Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do người được thừa kế, chuyển giao, hoặc kế thừa.
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả.
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.
- Các tài liệu như bản sao tác phẩm, giấy ủy quyền, tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, văn bản đồng ý của các đồng tác giả hoặc đồng chủ sở hữu phải được làm bằng tiếng Việt. Trong trường hợp tài liệu được viết bằng tiếng nước ngoài thì phải dịch sang tiếng Việt.
Để sử dụng dịch vụ đăng ký bản quyền tác phẩm tạo hình của Công ty TNHH Vạn Luật, khách hàng cần cung cấp các tài liệu sau:
- 02 bản sao công chứng Chứng minh thư nhân dân/ thẻ Căn cước nhân dân của tác giả.
- 03 bản chính của tác phẩm.
- 01 bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (nếu chủ sở hữu là tổ chức).
- Hợp đồng mua bán quyền và văn bản chấp thuận cho việc đăng ký tác phẩm phát sinh.
Vạn Luật có các nhiệm vụ sau đây trong việc đăng ký bản quyền tác giả:
- Cung cấp tư vấn cho khách hàng về thông tin liên quan đến thủ tục đăng ký bản quyền tác giả.
- Tiếp nhận thông tin từ khách hàng về thủ tục đăng ký bản quyền tác giả.
- Chuẩn bị hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả.
- Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả.
- Đại diện cho khách hàng thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền tác giả.
- Nhận và chuyển kết quả cho khách hàng sau khi thủ tục đăng ký bản quyền tác giả được hoàn thành.